ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΠΡΟΛΗΨΗ - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Γενικά

Πρέπει να ξέρετε πως αν τα παιδιά σας αποφασίσουν να πειραματιστούν με κάποια παράνομη φαρμακευτική ουσία, τελικά δεν θα δυσκολευτούν να βρουν κάποιον που θα τους την προμηθεύσει, άσχετα με το μέρος στο οποίο ζείτε. Αυτή είναι η σκληρή μα και συχνά αληθινή πραγματικότητα που εγείρει ερωτήματα του τύπου:

° Πώς να κρατήσω τα παιδιά μου μακριά από τα ναρκωτικά;
° Σε ποια ηλικία τα παιδιά εκτίθενται στα ναρκωτικά;
° Πώς να καταλάβω αν το παιδί μου παίρνει ναρκωτικά;
° Γιατί το παιδί μου θα πειραματιζόταν με τα ναρκωτικά;
° Ποια είναι τα τελευταία νέα από το μέτωπο των ναρκωτικών;

Στις παρακάτω γραμμές μπορείτε να βρείτε κάποιες πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν σαν γονιό να δώσετε τις δικές σας απαντήσεις τόσο σ' αυτές όσο και σε όποιες άλλες ερωτήσεις μπορεί να έχετε σχετικά με τη χρήση παράνομων ουσιών, καπνού ή αλκοόλ στην εφηβική και προεφηβική ηλικία.Χαλαλίστε λίγο από το χρόνο σας και διαβάστε τα διασυνδεδεμένα άρθρα που υπάρχουν παρακάτω. Και αν γνωρίζετε αγγλικά, μην παραλείψετε να ρίξετε μια ματιά στης Πηγές και διασυνδέσεις που προτείνονται.

° Η πρόληψη του Προβλήματος
Αρχίστε να μιλάτε στα παιδιά σας από μικρή ηλικία, σχετικά με ζητήματα που άπτονται του προβλήματος των ναρκωτικών. Δώστε τους την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και ανακαλύψτε μαζί τους τι ξέρουν ήδη για τα ναρκωτικά (ίσως εκπλαγείτε). Η έγκαιρη "εγκατάσταση" επικοινωνίας με το παιδί, κάνει πολύ ευκολότερη την ενασχόληση με προβλήματα ναρκωτικών που μπορεί να προκύψουν αργότερα.
Μια μέθοδος που ακολουθείται από πολλούς γονείς είναι να εδραιώσουν ένα σύστημα "Οικογενειακής Πολιτικής" σε σχέση με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Η "πολιτική" αυτή περιλαμβάνει ενημέρωση για τα ναρκωτικά, μια δήλωση "προσδοκιών" , μια λίστα από προκαθορισμένους περιορισμούς αν δεν ακολουθηθεί η συμφωνία και υπάρξει κάποια πιθανή επαφή με τα ναρκωτικά. Η απειλή του κινδύνου του να υποστούν ένα ξαφνικό "τεστ" ναρκωτικών, είναι ένας κίνδυνος που τα περισσότερα παιδιά, τον κατανοούν. Δίνει στα παιδιά σας μια αποδεκτή "δικαιολογία" να αρνηθούν και μπορεί να ελαφρύνει κάπως την πίεση που δέχονται από τους συνομήλικούς τους για να πειραματιστούν.

° Η αντιμετώπιση του προβλήματος

Αν κάποιοι έφηβοι ή προέφηβοι χρησιμοποιούν όντως ναρκωτικές ουσίες, το πιθανότερο είναι να το αρνηθούν στους γονείς τους. Οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν ότι ως τη στιγμή που οι γονείς θα υποπτευθούν ότι τα παιδιά τους μπορεί να κάνουν χρήση, αυτή θα έχει γίνει ήδη μια εδραιωμένη συνήθεια!
Οι περισσότεροι γονείς θέλουν να κρατήσουν τα παιδιά τους μακριά από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και το τσιγάρο - δεν ξέρουν όμως πώς να το κάνουν. Η ανοιχτή συζήτηση μέσα στην οικογένεια, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, θεωρείται ο υπ' αριθμόν 1 αποτρεπτικός παράγοντας για τον πειραματισμό των παιδιών με τα ναρκωτικά.
Τα άρθρα που ακολουθούν είναι μόνο ένα δείγμα από τα χιλιάδες που είναι δημοσιευμένα στο Διαδίκτυο. Παρέχουν μια αρκετά σφαιρική άποψη για το θέμα σε σχέση με τους γονείς, τους εφήβους και το πρόβλημα των ναρκωτικών. Από τα παρακάτω περιεχόμενα επιλέξτε αυτά που νομίζετε ότι μπορεί να σας βοηθήσουν.

Σημάδια που φανερώνουν ότι το παιδί σας μπορεί να κάνει χρήση ψυχοτρόπων ή άλλων ουσιών

Όταν τα παιδιά αρχίζουν τη χρήση ουσιών, συχνά εκδηλώνουν σημάδια για τα οποία οι γονείς πρέπει να έχουν το νου τους. Δυστυχώς, πολλοί γονείς συχνά παραβλέπουν αυτά τα σημάδια θεωρώντας τα ως φυσιολογική εφηβική συμπεριφορά και κατά συνέπεια δεν καταλαβαίνουν ότι το παιδί τους έχει μπλέξει με τα ναρκωτικά.
Πώς λοιπόν εσείς, σαν γονιός, μπορείτε να σιγουρευτείτε για τον αν έχει πέσει στα ναρκωτικά το παιδί σας ή όχι; Δεν υπάρχει απλή απάντηση σ' αυτή την ερώτηση, ο καλύτερος όμως τρόπος είναι να μάθετε το παιδί σας και να καταλάβετε ότι όπως όλα τα παιδιά έτσι κι αυτό θα εκτεθεί κάποια στιγμή στα ναρκωτικά .
Ο γονιός που λέει "το δικό μου παιδί, ποτέ", είναι εκείνος ακριβώς που δεν θα δει τα σημάδια που θα φανερώνουν ότι το παιδί του έχει αρχίσει να πειραματίζεται με κάποια απαγορευμένη ουσία. Να λοιπόν τι θα πρέπει να προσέξετε σαν προειδοποίηση ότι υπάρχει κάποια επαφή με τα ναρκωτικά ή το ποτό:

° Δραματικές αλλαγές στο είδος του ντυσίματος, στα μαλλιά ή τη μουσική.

Μήπως το παιδί σας άρχισε να ακούει εντελώς διαφορετική μουσική από πριν; Μήπως βάφει τα μαλλιά του σε τίποτα περίεργα χρώματα για να είναι της μόδας; Μήπως ντύνεται παράξενα για να "κολλάει" με τους φίλους του στο σχολείο;
Όλα αυτά είναι σημάδια ότι το παιδί σας υποκύπτει στην πίεση των συνομηλίκων του. Αυτό σημαίνει ότι κινδυνεύει να υποκύψει στην ίδια παρεΐστικη πίεση και με τα ναρκωτικά. Όλοι θέλουμε να είμαστε "ενσωματωμένοι" στην κοινωνία -ιδιαίτερα τα παιδιά - και το να ενδίδεις στις απαιτήσεις της παρέας σου δεν είναι αναγκαστικά κακό πράγμα.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι τα παιδιά δεν διαθέτουν τον πλούτο των εμπειριών που χρειάζεται για να πάρουν κάποιες αποφάσεις κι έτσι το να υποκύπτουν τυφλά στις επιλογές των φίλων τους μπορεί να τα βάλει σε μπελάδες.

° Οι "κακές παρέες"

Το παιδί σας μπορεί να σας πει ότι οι φίλοι του είναι "και γαμώ τα παιδιά" πράγμα που μπορεί να είναι αλήθεια. Αλλά χρειάζεται να ρίξετε μια προσεκτικότερη ματιά στο είδος των παιδιών με τα οποία τριγυρνά.
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το παιδί σας να συμπεριφέρεται όπως οι φίλοι του, όταν δεν είστε μπροστά. Μήπως κάποια παιδιά καπνίζουν; Αν ναι, τότε μάλλον καπνίζει και το δικό σας.
Οι φίλοι του παιδιού σας είναι σαν ένας καθρέφτης για το γιο ή την κόρη σας. Κοιτάξτε σ' αυτόν τον καθρέφτη και προσπαθήστε να δείτε το δικό σας παιδί. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να πάρετε μια ιδέα για το πως είναι το παιδί σας είναι να κοιτάξετε καλύτερα τους στενούς φίλους του.

° Αργοπορίες και σκασιαρχεία.

Πρέπει να μένετε σε επαφή με το σχολείο του. Μην επαφίεστε στην αντίληψη ότι το σχολείο θα έρθει σε επαφή με σας αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα.
Αν το παιδί σας αρχίσει να μπλέκεται με ναρκωτικά το πιο πιθανόν θα είναι να την κοπανάει από τα μαθήματα. Τα παιδιά συνηθίζουν να το σκάνε στη μέση της μέρας και να φτιάχνονται κάπου κοντά στο σχολείο. Μην είστε βέβαιοι ότι το σχολείο θα σας ενημερώσει για τη συμπεριφορά του.
Πρέπει να αντιληφθείτε ότι τα παιδιά είναι εκπληκτικά στο να καλύπτονται. Κάθε παιδί ξέρει να πλαστογραφεί την υπογραφή του γονιού του - χωρίς αστεία. Πάρτε τηλέφωνο στο σχολείο πότε-πότε και ρωτήστε για τις απουσίες του. Μην θεωρείτε τίποτε δεδομένο, κάντε τη δική σας έρευνα.

° Έλλειψη ενδιαφέροντος στο σχολείο.

Μήπως το παιδί σας δείχνει να μην ενδιαφέρεται για το πώς τα πάει στο σχολείο; Μήπως φαίνεται να διαβάζει πολύ λίγο στο σπίτι; Επιστρέφει αμέσως από το σχολείο ή τριγυρνάει κάπου έξω με τις ώρες;
Το παιδί σας θα πρέπει να δείχνει ένα υγιές ενδιαφέρον για τα μαθήματά του. Αν δεν το κάνει , τότε υπάρχει μια πιθανότητα να έχει μπλέξει με ναρκωτικά.
Ένα από τα πρώτα πράγματα που χάνεται μετά τον πειραματισμό με τα ναρκωτικά είναι το ενδιαφέρον για το σχολείο.
Βέβαια να θυμάστε ότι σε κανέναν δεν αρέσει το σχολείο κάθε μέρα της εβδομάδας. Μήπως σε σας άρεσε; Το διάβασμα είναι μια δύσκολη δουλειά και όλοι χρειάζονται ένα διαλειμματάκι πού και πού. Αλλά τα διαλείμματα πρέπει να κερδίζονται με σκληρή εργασία πρώτα.
Απομόνωση από την οικογένεια. Μήπως το παιδί σας φέρεται κάπως απόμακρα; Όταν το ρωτάτε τι κάνει, μήπως σας δίνει αόριστες απαντήσεις. Μήπως θέλει να τρώει μόνο του στο δωμάτιό του, κάθε μέρα, αντί μαζί με τους υπόλοιπους της οικογένειας;
Τα παιδιά είναι έξυπνα - ξέρουν ότι το καλύτερο ψέμα είναι αυτό που δεν λέγεται. Αν δεν σας λέει με τι ασχολείται, το πιο πιθανό είναι να σας κρύβει κάτι.

° Δραματικές αλλαγές στην συμπεριφορά και την προσωπικότητα.

Μήπως το παιδί σας, σας φαίνεται ξαφνικά σαν ένας άλλος άνθρωπος με διαφορετική προσωπικότητα; Μήπως απέκτησε ξαφνικά "μάγκικη" ή απότομη συμπεριφορά;
Αν το παιδί σας πειραματίζεται με τα ναρκωτικά, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να δείτε τέτοιες αλλαγές συμπεριφοράς. Συχνά οι γονείς αυτό το βλέπουν σαν φυσιολογική εφηβική συμπεριφορά - που μπορεί και να είναι. Αλλά μην κάνετε το λάθος να αγνοήσετε την αλλαγή προσωπικότητας του παιδιού σας γιατί μπορεί να παραβλέψετε ένα από τα πιο οφθαλμοφανή σημάδια ότι το παιδί σας έχει πρόβλημα με τα ναρκωτικά.

° Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου.

Αυτή η αλλαγή θα πρέπει να είναι αρκετά φανερή. Μήπως το παιδί ξενυχτά (ακόμα κι ολόκληρη τη νύχτα) και αρνείται να σηκωθεί μια λογική ώρα το πρωί; Μήπως κοιμάται πάρα πολύ ή πολύ λίγο;
Αν δεν κοιμάται πολύ μπορεί να παίρνει κάποιο είδος διεγερτικού. Αν κοιμάται πάρα πολύ μπορεί να παίρνει τίποτα ηρεμιστικά. Σ' όλους αρέσει να κοιμόμαστε λίγο περισσότερο μια φορά στο τόσο, αλλά έχετε το νου σας για υπερβολικές διακυμάνσεις στις ώρες του ύπνου.

° Εκτεταμένη χρήση βρώμικης ή ανήθικης γλώσσας.

Μήπως το παιδί σας ξαφνικά άρχισε να μιλά με βρομόλογα; Αυτό θα σας υποδείκνυε ότι άρχισε να ενδίδει στην πίεση της παρέας του και θα ήταν ένα σημάδι προειδοποίησης για σας.
Αν προσπαθεί να ενταχθεί στην παρέα του βρίζοντας, ίσως ψάξει και για άλλους τρόπους να κερδίσει την αποδοχή από την ομάδα των ομηλίκων του/της. Ένας από αυτούς τους τρόπους θα μπορούσε να είναι και τα ναρκωτικά.

° Υπερβολικά μεγάλη ή υπερβολικά μικρή ποσότητα φαγητού.

Να ένα ολοφάνερο σημάδι πειραματισμού με τα ναρκωτικά που μπορεί να μας μπερδέψει και να το θεωρήσουμε φυσιολογική εφηβική συμπεριφορά. Μήπως το παιδί σας έρχεται σπίτι το βραδάκι, αφού έχει τριγυρίσει με τους φίλους του και καταβροχθίζει ότι γλυκό υπάρχει στο ψυγείο;
Το τσιγαριλίκι σε ξενηστικώνει και το ψυγείο είναι μια έτοιμη πηγή μεζέδων που θα ικανοποιήσουν την όρεξη του παιδιού σας.
Μήπως χάνει αρκετά διαδοχικά γεύματα; Η χρήση των διεγερτικών περιορίζει την όρεξη - γι΄ αυτό και είναι το κύριο συστατικό των χαπιών διαίτης. Μια ασυνήθιστη απώλεια της όρεξης, ιδιαίτερα στα νεαρά κορίτσια που θέλουν να φαίνονται αδύνατα μπορεί να είναι ένδειξη χρήσης διεγερτικών.

° Παράνοια - Όλοι είναι εναντίον μου.

Μήπως ο γιος ή η κόρη σας συμπεριφέρονται σ' όλους σαν να ήταν εχθροί τους; Μήπως έχουν την τάση να λένε ότι όλοι είναι εναντίον τους; Μήπως σας φαίνονται υπερβολικά παρανοϊκοί; Αυτή δεν είναι κανονική εφηβική συμπεριφορά και είναι ένα από τα πλέον κοινά δείγματα κατάχρησης ναρκωτικών.

° Μάτια διασταλμένα - κόκκινα - γυαλιστερά .

Μήπως τα μάτια του παιδιού σας, σάς φαίνονται περίεργα; Μήπως οι κόρες είναι υπερβολικά μεγάλες ή μικρές; Τα μάτια κάποιου δείχνουν τα αποτελέσμτα των ναρκωτικών που παίρνει. Αν φοβάστε ότι τα παιδιά σας πειραματίζονται με ναρκωτικά, προσέξτε τα μάτια τους!

° Ξαφνικά ξεσπάσματα θυμού.

Μήπως ο γιος ή η κόρη σας ανέπτυξε μια βίαιη πλευρά; Μήπως άρχισε να έχει ξαφνικά και ανεξέλεγκτα ξεσπάσματα θυμού; Δεν εννοούμε απαραιτήτως φυσική βία, αυτό ισχύει και για κάποιον νεαρό που φωνάζει συνεχώς και απειλεί τους άλλους. Καθένα από αυτά τα πρότυπα της συμπεριφοράς θα 'πρεπε να σας προειδοποιήσει ότι το παιδί σας μπορεί να πειραματίζεται με τα ναρκωτικά.

° Ψέματα!

Αν το παιδί σας έχει μπλέξει θα σας πει ένα σωρό ψέματα για να καλυφτεί. Αν υποψιάζεστε ότι δεν σας λέει την αλήθεια σε επαναλαμβανόμενη βάση, τότε μάλλον το ένστικτό σας είναι σωστό. Επιμένετε και μάθετε τι είναι αυτό που προσπαθεί να σας κρύψει. Τα ναρκωτικά είναι πάντα μια απειλητική πιθανότητα.

° Κυκλοθυμικές μεταπτώσεις.

Μήπως το παιδί σας φαίνεται τη μιά μέρα αληθινά ευτυχισμένο και την άλλη τρομερά θλιμμένο; Μήπως τα συναισθήματά του ανεβοκατεβαίνουν διαρκώς; Αυτό συχνά πιστοποιείται ως φυσιολογική εφηβική συμπεριφορά -και μπορεί να είναι, αλλά μπορεί να είναι επίσης και δείγμα κατάχρησης ναρκωτικών.

° Υπερβολικές χρηματικές απαιτήσεις ή εξαφάνιση χρημάτων.

Τα ναρκωτικά κοστίζουν και κοστίζουν πολύ. Αν το παιδί σας ζητάει συνεχώς χρήματα, ή αν χάνετε χρήματα από το πορτοφόλι ή την τσάντα σας, πρέπει να συζητήσετε σοβαρά μαζί του. Μήπως τυχαίνει και χρειάζονται πάντα γύρω στα 20 με 50 ευρώ; (5.000-15.000 δρχ); Τόσο κοστίζουν συνήθως τα ναρκωτικά.

° Υπερβολικά αργή ή υπερβολικά γρήγορη ομιλία.

Αν το παιδί σας καπνίζει χασίς ή μαριχουάνα, τότε πιθανώς να μιλάει πολύ αργά ή να εκφράζει ιδέες χωρίς κανένα νόημα. Το τσιγαριλίκι σε ρίχνει σε αποχαύνωση και επηρεάζει την διαδικασία της σκέψης.
Αν το παιδί χρησιμοποιεί διεγερτικά, θα μιλά πολύ γρήγορα και θα αντιδρά ταχύτατα. Κοιτάξτε για δραστικές αλλαγές στον τρόπο ομιλίας του. Αν τη μια μέρα μιλά φυσιολογικά και το επόμενο απόγευμα τρέχει με χίλια, τότε τα ναρκωτικά είναι μια σοβαρή πιθανότητα.

° Κατακλείδα

Αυτά που μόλις διαβάσατε είναι τα πιθανά σημάδια για την κατάχρηση ναρκωτικών ή οινοπνεύματος από το παιδί σας. Ή μπορεί να είναι σημάδια ότι το παιδί σας έχει κάποια άλλα προβλήματα. Ή μπορεί να είναι σημάδια ότι το παιδί σας είναι εντελώς φυσιολογικό. Δεν υπάρχει πάντοτε η σωστή απάντηση. Έχετε το νου σας για δραστικές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού σας.
Εσείς είστε το καταλληλότερα εξοπλισμένο άτομο για να εντοπίσετε τα σημάδια που θα δείχνουν τα προβλήματα του παιδιού σας -είτε έχουν να κάνουν με ναρκωτικά είτε όχι- γιατί εσείς είστε το άτομο που γνωρίζει καλύτερα απ' όλους το παιδί σας.

° Γιατί οι έφηβοι παίρνουν ναρκωτικά;

Ως ναρκωτικά θεωρούμε κάθε χημική ουσία που επηρρεάζει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει το μυαλό ή το σώμα κάποιου. Στα ναρκωτικά περιλαμβάνονται παράνομες ουσίες, όπως η ηρωίνη, η κοκαΐνη ή η μαριχουάνα και το χασίς. Δεν είναι μόνο αυτά. Ναρκωτικά είναι επίσης και κάποιες περισσότερο "νόμιμες" ουσίες, όπως είναι το αλκοόλ, ο καπνός καθώς και πολλά από τα φάρμακα που χρησιμοποιεί η κλασσική ιατρική.
Οι έφηβοι παίρνουν ναρκωτικά για τους ίδιους λόγους που το κάνουν και οι ενήλικες: Για να διασκεδάσουν, να ενσωματωθούν σε κάποια ομάδα, να ηρεμήσουν, να τα βγάλουν πέρα με το άγχος, τον πόνο ή την ανία.
Εκτός όμως από αυτά οι νεαροί θέλουν επίσης να ζήσουν καινούριες εμπειρίες και να πάρουν και κάποια ρίσκα. Αυτό είναι μέρος της διαδικασίας ανακάλυψης του εαυτού τους. Τους αρέσει δε, να μιμούνται τη συμπεριφορά των ενηλίκων. Όλα αυτά είναι μέρος της διαδικασίας ανάπτυξής τους, της μετάβασής τους από την παιδική στην ενήλικη ζωή.
Προσπαθήστε να θυμηθείτε τις εποχές που εσείς οι ίδιοι κάνατε κάποια πράγματα που δεν άρεσαν στους δικούς σας γονείς, τότε που ακούγατε για παράδειγμα δυνατή μουσική ή ξενυχτάγατε. Και σήμερα τα παιδιά δεν είναι και τόσο διαφορετικά.
Προσπαθήστε επίσης να είστε ειλικρινής σχετικά με το πώς εσείς οι ίδιοι κάνετε χρήση κάποιων ουσιών, όπως είναι το ποτό, το τσιγάρο, ή ηρεμιστικών χαπιών και άλλων ουσιών. Αυτό θα μπορούσε ίσως να σας βοηθήσει να καταλάβετε τη συμπεριφορά τόσο του παιδιού σας όσο και την δική σας έτσι ώστε να συζητήσετε το ζήτημα συνολικά και ανοιχτά.
Θυμηθείτε ότι οι νεαροί τα καταφέρνουν πολύ καλά στο να διακρίνουν την υποκρισία και να απορρίπτουν τις συμβουλές σας όταν δεν είναι ειλικρινείς. Η εντολή "κάνε ό,τι σου λέω κι όχι ό,τι κάνω", απλά δεν εισακούεται.

° Πώς θα καταλάβω αν το παιδί μου παίρνει ναρκωτικά;

Αυτό είναι πολύ δύσκολο. Πολλά από τα συχνά θεωρούμενα συμπτώματα χρήσης ναρκωτικών ουσιών, (όπως είναι τα κόκκινα μάτια, τα δερματικά προβλήματα, η κατατονία ή τα ξαφνικά ξεσπάσματα ενεργητικότητας) θα μπορούσε κάλλιστα να είναι συμπτώματα γρίππης ή ορμονικών αλλαγών, κάτι πολύ συνηθισμένο στην εφηβεία. Οι ξαφνικές αλλαγές στην συμπεριφορά και το θυμικό είναι επίσης συνιθισμένο πράγμα κατά την εφηβική ηλικία. Τέτοιες αλλαγές είναι: Μια ξαφνική ανάγκη για απομόνωση, ξεσπάσματα θυμού, επαναστατικότητα ή χαχανητά, περίοδοι ονειροπόλησης. Όλα αυτά είναι μέρος της φυσιολογικής νεανικής συμπεριφορά και συνήθως δεν έχουν καμμία σχέση με τη χρήση ναρκωτικών.
Ένα πράγμα για το οποίο μπορεί να είστε σίγουροι είναι ότι τα ναρκωτικά κοστίζουν ακριβά και οι νεαροί που θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν χρειάζονται χρήματα για την αγορά τους. Σωρεία ερευνών απέδειξε ότι οι έφηβοι που έχουν πλεόνασμα χρημάτων έχουν και περισσότερες πιθανότητες να τα ξοδέψουν για χρήση αλκοόλ, τσιγάρου ή άλλων ναρκωτικών από εκείνους που δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια. Αν το παιδί σας χρειάζεται ξαφνικά μεγάλες ποσότητες χρημάτων για απροσδιόριστους σκοπούς, τότε μάλλον έχετε λόγους να επαγρυπνείτε
Αν γνωρίζετε καλά τα παιδιά σας και ξέρετε τι συμβαίνει στη ζωή τους, τότε θα μπορέσετε να καταλάβετε ευκολότερα αν κάποιες αλλαγές πρέπει να προκαλέσουν ανησυχία ή όχι. Είναι όμως ζωτικής σημασίας να μην πανικοβληθείτε και να μην αρχίσετε να παριστάνετε τον ντεντέκτιβ. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει έλλειψη εμπιστοσύνης και φόβο, καθώς και να επιτείνει τις διαφορές ανάμεσά σας. Θυμηθείτε: γονιός είστε όχι κατάσκοπος!
Αλλά αν ανησυχείτε και δεν ξέρετε τι να κάνετε, τότε θυμηθείτε ότι υπάρχουν πάντα τρόποι για να πάρετε εξειδικευμένη βοήθεια ή συμβουλές.

° Το κάπνισμα χασίς ή μαριχουάνας οδηγεί σε άλλα ναρκωτικά;

Οι περισσότεροι έφηβοι αρχίζουν να πειραματίζονται με τα ναρκωτικά που μπορούν να βρούν ευκολότερα: Τσιγάρο, οινόπνευμα, αναλγητικά (παυσίπονα) ή κάποια εισπνεόμενα (κόλα, διαλυτικά, αεροζόλ, και άλλα προϊόντα που μπορούν να ληφθούν μέσω της αναπνευστικής οδού.) Περίπου ένας στους τρεις θα δοκιμάσει κι άλλα ναρκωτικά όπως το χασις ή η μαριχουάνα.
Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι νεαροί που δοκιμάζουν χασίς ή μαριχουάνα έχουν ήδη δοκιμάσει κι άλλα ναρκωτικά όπως το αλκοόλ και ο καπνός, όπως επίσης είναι αλήθεια ότι αυτοί που δεν καπνίζουν και δεν πίνουν δεν έχουν και πολλές πιθανότητες να καπνίσουν χασίς. Εξ άλλου, όποιος δεν καπνίζει τσιγάρο μάλλον δεν θα μπορέσει να απολαύσει και το κάπνισμα άλλων ουσιών όπως το χασίς ή η μαριχουάνα.
Δεν υπάρχει επίσης αιτιώδης σχέση ανάμεσα στη χρήση δύο ναρκωτικών. Οι πιο πολλοί ειδικοί, πιστεύουν τώρα ότι το μπλέξιμο με τις παράνομες ουσιες έχει να κάνει περισσότερο με την ετοιμότητα του παιδιού να διακινδυνεύσει, ή να αντιδράσει στους κανόντες καθώς και με την διαθεσιμότητα του ναρκωτικού, παρά με την ίδια τη φύση της παράνομης ουσίας.
Δεν υπάρχει λοιπόν καμμιά απόδειξη βάσει της οποίας να μπορούμε να υποθέσουμε ότι οι έφηβοι που χρησιμοποιούν μαριχουάνα ή χασίς θα περάσουν στη χρήση κάποιας άλλης παράνομης ουσίας. Σε πολλές χώρες εξ άλλου ναρκωτικά όπως το αλκοόλ, η νικοτίνη και το όπιο θεωρούνται ακίνδυνες ψυχαγωγικές διέξοδοι των ενηλίκων όταν χρησιμοποιούνται με μέτρο.

° Πού βρίσκουν τα ναρκωτικά οι έφηβοι;

Τα συνηθέστερα ναρκωτικά που χρησιμοποιούν οι έφηβοι είναι το ποτό, το τσιγάρο κα τα παυσίπονα. Το αλκοόλ και τα τσιγάρα τα προμηθεύονται από εκεί που τα προμηθευόμαστε όλοι - από το σπίτι, τους οικογενειακούς φίλους, τις κάβες, τα μπαρ και τα πάρτι.
Στην Ελλάδα είναι πανεύκολο να προμηθευτεί κανείς ποτό και τσιγάρο καθώς δεν υπάρχει κανένας νόμος που να απαγορεύει την πώλησή τους σε ανήλικους. Αλλά και στην Αμερική που ο νόμος αυτός ισχύει είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί στην πράξη. Πολλά παυσίπονα αγοράζονται στα φαρμακεία χωρίς συνταγή. Βρίσκονται όμως και σε πολλά σπίτια καθώς τα χρησιμοποιούν οι ενήλικες.
Αν θελήσει κάποιος να δοκιμάσει κάποιο παράνομο ναρκωτικό, συνήθως το βρίσκει από μεγαλύτερους φίλους ή από συμμαθητές.Θυμηθείτε όμως ότι κάθε νεαρός ή νεαρή πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια για να αποκτήσει τα ναρκωτικά και χρειάζονται αρκετά χρήματα για να τα αγοράσει.
Οι πιθανότητες να προσπαθήσουν να τα αγοράσουν μειώνονται αν καταλάβουν την σκοτεινή πλευρά της χρήσης τους καθώς και την εξωπραγματική εικόνα που προβάλλουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για κάποιους χρήστες.

° Τι θα κάνω αν το παιδί μου αρχίσει να παίρνει ναρκωτικά;

Ο πειραματισμός και το ρισκάρισμα είναι ένα σημαντικό μέρος της ανθρώπινης ανάπτυξης. Πολλοί έφηβοι νιώθουν την ανάγκη να δοκιμάσουν καινούρια πράγματα και να κάνουν μια μικρή επανάσταση έτσι ώστε να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και τα πιστεύω τους. Η επανάσταση των εφήβων ενάντια στην γονική αυθεντία δεν είναι κάτι καινούριο. Η επαφή με τα ναρκωτικά μπορεί απλώς να είναι μέρος αυτής της διαδικασίας και συνήθως δεν οδηγεί σε προβληματικές καταστάσεις.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι η επαφή αυτή είναι χωρίς κινδύνους. Αυτό μερικώς οφείλεται στο γεγονός ότι ένα νεαρό άτομο μπορεί να μην είναι συνηθισμένο στο αλκοόλ ή κάποια άλλη ουσία και τα αποτελέσματα μπορεί να είναι περισσότερο έντονα. Επίσης, συχνά δεν έχουν ιδέα μέχρι το πού φτάνουν οι δυνατότητές τους. Μπορεί να μην ξέρουν πότε να σταματήσουν για να μην προκαλέσουν ζημιά στον εαυτό τους ή σε άλλους. Και μπορεί να διακινδυνεύσουν να πάρουν περισσότερα από ένα ναρκωτικά, ταυτόχρονα. Τα αποτελέσματα της ανάμιξης ναρκωτικών μπορεί να είναι απρόβλεπτα και επικίνδυνα.
Επιπλέον, ο πειραματισμός στους εφήβους μπορεί να αποβεί επικίνδυνος διότι και άλλες εμπειρίες ή δεξιότητές τους είναι ακόμα καινούριες γι' αυτούς. Το αλκοόλ και τα υπόλοιπα ναρκωτικά επιδρούν άμεσα στην ικανότητα αντίδρασης στο απρόβλεπτο. Μπορούν επίσης να κάνουν κάποιον να αισθανθεί πολύ περισσότερο σίγουρος για τον εαυτό του ή περισσότερο τολμηρός απ' ότι συνήθως. Ένα σχετικό παράδειγμα είναι η οδήγηση...
Κάθε νεαρός που οδηγεί δεν οδηγεί ασφαλώς για πολλά χρόνια. Αφού λοιπόν έχει αποκτήσει τις οδηγικές του ικανότητες πρόσφατα η ικανότητά του να διαχειριστεί επείγουσες καταστάσεις είναι περιορισμένη. Έτσι όταν οι νεαροί πίνουν ή καπνίζουν κάποιο ναρκωτικό και στη συνέχεια οδηγούν, έχουμε πολύ συχνά ως αποτέλεσμα κάποιο ατύχημα. Γύρω στο 40% των θανάτων στους δρόμους αφορά νέους ανθρώπους κάτω των 25 ετών ενώ ένα ποσοστό γύρω στο 60% όλων των ατυχημάτων που σχετίζονται με καταστάσεις μέθης αφορά επίσης νέους.
Ο καθορισμός λογικών κανόνων και η προσκόλληση σε αυτούς είναι σπουδαίος παράγοντας μείωσης κάποιων κινδύνων. Αυτό δε σημαίνει ότι θα γίνετε ένας υπερπροστατευτικός γονιός, απλά θα είστε ένας γονιός που νοιάζεται. Πρέπει να θέσετε κανόνες του τύπου: Απαγορεύεται η οδήγηση όταν είσαι μεθυσμένος ή έχεις καπνίσει κάτι και απαγορεύεται να μπαίνεις σε αυτοκίνητο που το οδηγεί κάποιος που είναι μεθυσμένος ή "φτιαγμένος".

° Φταίω εγώ που το παιδί μου άρχισε τα ναρκωτικά;

Κανένας παράγοντας δεν ωθεί κάποιον σε χρήση ή κατάχρηση ναρκωτικών. Κατά συνέπεια δεν είναι κανένας υπεύθυνος για το πρόβλημα που μπορεί να έχει κάποιος με τα ναρκωτικά.
Συνήθως υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους αρχίζει κανείς να κάνει χρήση και πολλοί περισσότεροι για τους οποίους κάποιος αποκτά πράγματι πρόβλημα. Ασφαλώς, η συμπεριφορά και η στάση σας επηρεάζει τα παιδιά σας. Το οικογενειακό περιβάλλον έχει πολύ ισχυρό αντίκτυπο στον καθένα που βρίσκεται μέσα σ' αυτό και oτιδήποτε θετικό ή αρνητικό συμβαίνει, αφήνει τη σφραγίδα του.
Ως γονιός, είναι φυσικό να θέλετε να διδάξετε το παιδί σας τη σωστή συμπεριφορά.
Δυστυχώς όμως δεν μαθαίνουν μόνο τις καλές αλλά και τις κακές σας συνήθειες. Αν, για παράδειγμα, καπνίζετε, είναι πολύ πιθανόν το παιδί σας να καπνίσει κι αυτό - τρεις φορές, μάλιστα, πιθανότερο απ' ότι το παιδί ενός μη-καπνιστή. Αν πίνετε συχνά οινοπνευματώδη, είναι εξίσου πιθανόν το παιδί σας να μιμηθεί και αυτή τη συμπεριφορά. Αν χρησιμοποιείτε ηρεμιστικά για να απαλύνετε το στρες ή το άγχος και την αϋπνία, το παιδί σας μπορεί να πιστέψει ότι τα χάπια λύνουν κάποια προβλήματα.
Αυτό δεν σημαίνει ασφαλώς ότι το παιδί σας θα αποκτήσει κάποιο πρόβλημα μ' αυτά τα ναρκωτικά. Ακόμα κι αν υπάρξει πραγματικό πρόβλημα ναρκωτικών στην οικογένεια, δεν αποδεικνύεται και πολύ χρήσιμο το να κατηγορεί κανείς τον εαυτό του. Δεν μπορούμε ν' αλλάξουμε το παρελθόν, όσο και να το θέλουμε. Το πιο σπουδαίο πράγμα που μπορεί να κάνει ένας γονιός, είναι να παραδεχθεί το πρόβλημα και να αντιδράσει αμέσως ζητώντας εξειδικευμένη βοήθεια για να μπορέσει να το χειριστεί.

° Είναι αλήθεια ότι οι έμποροι ναρκωτικών τα βάζουν μέσα στο ποτό ή το τσιγάρο;

Αυτού του είδους τα πράγματα είναι πολύ σπάνια. Οι παράνομες ουσίες συνήθως είναι ακριβές και οι έμποροι δεν τις χαραμίζουν. Τις πουλάνε για να κερδίζουν και πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι που τις αγοράζουν.
Επίσης δεν έχει και πολύ νόημα να βάλεις κάτι μέσα σ' ένα ποτό, απλά και μόνο για να "τυλίξεις" κάποιον. Μία μόνο δόση από οποιοδήποτε ναρκωτικό, δεν σου δημιουργεί εθισμό. Χρειάζεται να γίνει χρήση πολλές φορές μέχρι να εξαρτηθεί κάποιος από αυτό.
Πιο πιθανόν είναι κάποιος φίλος να ρίξει λίγο δυνατό ποτό στην μπύρα ή το αναψυκτικό ενός άλλου σε κάποιο πάρτι (αυτά στην Αμερική, εδώ αυτό θεωρείται μάλλον ...τετριμμένο) είτε για να αστειευτεί είτε για να τον προκαλέσει ή να τον παροτρύνει να καπνίσει λίγο "χόρτο".
Αυτή η συμπεριφορά είναι ανεύθυνη αλλά συνήθως δεν είναι κακόβουλη. Οι πραγματικοί φίλοι συνήθως δεν κάνουν πράγματα που θα μπορούσαν να βλάψουν τον άλλο και συνήθως σέβονται ο ένας το δικαίωμα επιλογής του άλλου.

° Τι ρόλο παίζει η παρέα στο ξεκίνημα της χρήσης των ναρκωτικών;

Η πίεση του κοινωνικού περίγυρου δεν είναι απλό ζήτημα. Μπορεί να είναι ένας σπουδαίος παράγοντας επηρεασμού της συμπεριφοράς τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών ή των εφήβων.
Με τον όρο "πίεση του κοινωνικού περίγυρου" μεταφράζω τον αγγλικό "peer pressure" (πίεση των ομηλίκων). Ο όρος αυτός είναι απλά ένας εύκολος τρόπος για την περιγραφή του τρόπου με τον οποίον οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε διάφορες ομάδες καταφέρνουν να να αντιλαμβάνονται ο ένας τα συναισθήματα και τις πράξεις του άλλου. Οι άνθρωποι επίσης αισθάνονται περισσότερο ασφαλείς ή τραβάνε λιγότερο την προσοχή όταν είναι ανακατεμένοι στο πλήθος και κάνουν αυτό που κάνουν όλοι οι άλλοι.
Η πίεση του κοινωνικού περίγυρου μπορεί να έχει και θετική επήρεια. Τώρα που οι άνθρωποι έχουν καλύτερη πληροφόρηση πάνω στις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος, για παράδειγμα, οι έφηβοι και οι ενήλικες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη πίεση να μην αρχίσουν ή να κόψουν το κάπνισμα απ' ότι να δοκιμάσουν να καπνίσουν.
Όσον αφορά τους εφήβους, η πίεση της παρέας είναι τόσο σημαντική στην διαμόρφωση της στάσης τους και της συμπεριφοράς τους απέναντι στα ναρκωτικά, όσο είναι και στη διαμόρφωση του ύφους, των ενδυματολογικών προτιμήσεων, του τρόπου ομιλίας ή των κωδίκων συμπεριφοράς στο σχολείο.
Πρώτα πρέπει να αναρωτηθείτε αν πιστεύετε ότι το παιδί σας θα μπορούσε να πειστεί από την παρέα του να δοκιμάσει κάποιο ναρκωτικό, ενάντια στη θέλησή του. Αν ανησυχείτε ότι το παιδί σας θα μπορούσε να παρασυρθεί εύκολα, τότε θα πρέπει να το βοηθήσετε να εξασκηθεί στο πώς να επιβάλλει την άποψή του, πώς να λέει "όχι" σ' αυτά που δεν θέλει και πώς να λέει "ναι" σε κείνα που θέλει να κάνει.
Οι πιο πολλοί έφηβοι υποστηρίζουν ότι τα πράγματα δεν γίνονται έτσι. Μπορεί να δοκίμασαν ναρκωτικά με την παρέα τους, αλλά όχι τόσο επειδή τους έσπρωξε κάποιος όσο γιατί ήθελαν να ανήκουν σε μια ομάδα, ή να κάνουν αυτό που έκαναν και οι φίλοι τους.
Επίσης σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι οι έφηβοι κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μαθαίνουν να κάνουν τις δικές τους επιλογές και αν δεν θέλουν να κάνουν κάτι, τότε σε γενικές γραμμές δεν θα το κάνουν.

° Τι να κάνω για να κρατήσω το παιδί μου μακριά από τα ναρκωτικά;

Δυστυχώς ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία μπορεί κανείς να βρει ναρκωτικά πολύ εύκολα. Κατά συνέπεια το παιδί σας έχει πάρα πολλές πιθανότητες να έρθει σε επαφή με μερικά από αυτά. Μπορείτε εν τούτοις να κάνετε πολλά πράγματα για να μειώσετε τους κινδύνους και να λιγοστέψετε τις ευκαιρίες που θα του δοθούν έτσι ώστε να μην δημιουργηθούν ανεπανόρθωτες καταστάσεις.
Μιλήστε στα παιδιά σας και ακούστε τα.Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να εδραιώσετε την εμπιστοσύνη και την κατανόηση στην οικογένειά σας. Όσο πιο πολλά ξέρετε για τη ζωή των παιδιών σας τόσο ευκολότερο θα είναι για σας να εντοπίσετε κάποιο πρόβλημα προτού εξελιχθεί σε μείζον.
Μάθετε καλά ότι έχει σχέση με το αλκοόλ και τα υπόλοιπα ναρκωτικά.Αυτό θα σας δώσει τη δυνατότητα να απαντάτε στις ερωτήσεις των παιδιών σας καθώς και να εξελίξετε τις δικές σας απόψεις προτού χρειαστεί να συζητήσετε μαζί τους. Πολλά σχολεία και σύλλογοι πραγματοποιούν ειδικά προγράμματα επιμόρφωσης γονέων σε ότι έχει σχέση με τα ναρκωτικά.
Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας γνωρίζουν ότι τα αγαπάτε και ότι θα προσπαθείτε πάντα να είστε δίπλα τους, ακόμα κι όταν δεν συμφωνείτε με την συμπεριφορά τους.Έτσι θα έχουν μεγαλύτερη διάθεση να μοιραστούν μαζί σας τα προβλήματά τους αν αισθάνονται ότι μπορούν να σας εμπιστευτούν. Δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο για την αγάπη.
Διαπραγματευτείτε κάποιους κανόνες σχετικά με τη σωστή συμπεριφορά.Αναλογιστείτε πώς αισθανόσαστε εσείς για τους διάφορους κανόνες την εποχή που ήσασταν έφηβοι. Θυμηθείτε ότι καθώς το παιδί σας μεγαλώνει οι κανόνες πρέπει να επανεξετάζονται κάθε τόσο και πιθανότατα να γίνονται λίγο πιο ελαστικοί. Το παιδί σας βρίσκεται στη διαδικασία της ενηλικίωσης και χρειάζεται αρκετή ελευθερία.
Θυμηθείτε ότι κι εσείς έχετε δικαιώματα και ενδιαφέροντα.Με τις φωνές δεν βγάζετε τίποτα. Οριοθετώντας όμως την ανάγκη σας να γνωρίζετε πού βρίσκεται και τι κάνει το παιδί σας, ή για την ισχύ κάποιων συγκεκριμένων κανόνων στο σπίτι, θα μπορέσετε να υπενθυμίσετε στο γιό ή την κόρη σας ότι είστε κι εσείς μια ξεχωριστή προσωπικότητα.
Γνωρίστε τους φίλους των παιδιών σας και τους γονείς τους.Οι γονείς μπορούν να αλληλοβοηθηθούν μιλώντας για τις ανησυχίες τους και συμφωνώντας να χειρίζονται κάποιες καταστάσεις με τον ίδιο τρόπο.
Δώστε το καλό παράδειγμα.Κρατήστε τη δική σας χρήση αλκοόλ, φαρμάκων και άλλων ναρκωτικών μέσα σε αποδεκτά όρια.
Προσπαθήστε να μη χρησιμοποιείτε διάφορες ουσίες για να λύσετε άλλα προβλήματα στην οικογένεια.Αυτό μπορεί να καθορίσει ένα πολύ ισχυρό πρότυπο που δύσκολα τα παιδιά σας θα μπορέσουν να καταρρίψουν αργότερα.
Προσπαθήστε να προβλέψετε κάποιες από τις κρίσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειριστείτε.Για παράδειγμα : Το παιδί σας, σας λέει ότι έχει πιει πολύ ή έχει καπνίσει τσιγαριλίκι. Αν σκεφτείτε εκ των προτέρων τις αντιδράσεις σας, δεν θα χάσετε την ψυχραιμία σας αν και εφόσον αυτές συμβούν και κατά συνέπεια θα τις διαχειριστείτε με επιτυχία και με σωφροσύνη.

° Πού μπορώ να απευθυνθώ για βοήθεια;

Ελάτε σε επαφή με το γιατρό σας, το τοπικό Νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, μιλήστε στον ιερέα της ενορίας σας ή στον σχολικό σύμβουλο. Κοιτάξτε στον κατάλογο για τα τηλέφωνα των Κέντρων Αποτοξίνωσης. Μιλήστε στους φίλους ή τους γείτονές σας.
Μπορεί επίσης να θέλετε να συμμετάσχετε σε κάποιο πρόγραμμα που λειτουργεί στο σχολείο του παιδιού σας.
Οι γονείς μπορούν επίσης να αλληλοβοηθηθούν συζητώντας τα κοινά τους προβλήματα και εφευρίσκοντας τρόπους για να προλάβουν την κατάχρηση ναρκωτικών στη γειτονιά τους.
Κάντε κλικ εδώ για μια λίστα πηγών που μπορεί να σας βοηθήσουν να μάθετε για τα ναρκωτικά και τι να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τα διάφορα προβλήματα που προέρχονται από αυτά.

Έρευνα Γιάννης Μπάνιος , Επιμέλεια Διον.Κ.Παρούτσας Περισ. εδώ http://paroutsas.jmc.gr/drugs/index.htm

Αρχική σελίδα