Τετάρτη 31 Μαρτίου 2010
Τρίτη 30 Μαρτίου 2010
Το Ελληνικό Πάσχα
Το Ελληνικό Πάσχα
Το Πάσχα είναι η μεγαλύτερη γιορτή των Ορθοδόξων Χριστιανών και η πιο πλούσια σε έθιμα. Η λέξη "Πάσχα", προέρχεται από το Εβρϊκό "Πασάχ" που σημαίνει "Πέρασμα". Οι Εβραίοι γιορτάζουν το "Πασάχ" στην ανάμνηση της απελευθέρωσης τους από τους Αιγύπτιους και το πέρασμα από την Ερυθρά Θάλασσα, ενώ οι Χριστιανοί γιορτάζουν την Ανάσταση του Χριστού και το πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή. Η αντίστοιχη ελληνική λέξη για το "Πάσχα" είναι "Λαμπρή" γιατί η μέρα της Ανάστασης του Χριστού είναι μια μέρα γεμάτη χαρά και ευεξία. Το Πάσχα είναι μια κινητή γιορτή. Ο εορτασμός γίνεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Το Πάσχα είναι η πιο ιερή μέρα των ελληνικών εορτών, αλλά και η πιο χαρούμενη, μια γιορτή της άνοιξης και της αναγέννησης (κατά την κυριολεκτική αλλά και την μεταφορική της έννοια). Οι Έλληνες γιορτάζουν το Πάσχα στην εξοχή, συνήθως στις ιδιαίτερες πατρίδες τους.
Σαρακοστή
Οι σαράντα μέρες της Σαρακοστής, που ξεκινάνε την Καθαρά Δευτέρα, είναι η περίοδος προετοιμασίας για το Πάσχα. Σε αυτή την περίοδο οι άνθρωποι προετοιμάζουν τους εαυτούς τους για την Αγία μέρα της Ανάστασης του Χριστού, το ελληνικό ορθόδοξο "Πάσχα". Οι 40 μέρες νηστείας είναι μια άσκηση για το σώμα και το πνεύμα. Πολλές παραδόσεις αυτών των ημερών δίνουν έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα στο ελληνικό πάσχα. Οταν είμαστε μικρά παιδιά, συνηθίζαμε να ζωγραφίζουμε την Σαρακοστή σαν μια κυρία με 7 πόδια και χωρίς στόμα, συμβολίζοντας έτσι την περίοδο της νηστείας όπου δεν καταναλώνονταν καθόλου κρέας, γάλα, αυγά ή ψάρι και τις Τετάρτες και τις Παρασκευές ούτε το ελαιόλαδο. Στο τέλος κάθε εβδομάδας, κόβουμε ένα πόδι της Κυράς-Σαρακοστής και το τελευταίο πόδι είναι η Μεγάλη Εβδομάδα.
Η μόνη μέρα που επιτρέπεται να καταναλωθεί ψάρι είναι η 25η Μαρτίου, η μέρα που ο αρχάγγελος Γαβριήλ ανακοίνωσε στην Παρθένο Μαρία ότι θα γεννήσει τον Χριστό. Αυτή η μέρα είναι επίσης εθνική εορτή για την Ελλάδα γιατί το 1821 ξεκίνησε ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία από τους Τούρκους.
Ανεξάρτητα από την ημέρα που γιορτάζουμε το "Πάσχα", η Σαρακοστή βρίσκεται εν μέρει πάντα μέσα στον Μάρτιο. Για αυτό λέμε, "Λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή;" Αυτή η φράση χρησιμοποιείται για ανθρώπους που προσπαθούν να είναι παρώντες σε κάθε σημαντικό γεγονός.
Κατά την διάρκεια της Σαρακοστής δεν γίνονται γάμοι στις εκκλησίες.
Το Σάββατο του Λαζάρου
Η τελευταία μέρα της Σαρακοστής είναι το Σάββατο του Λαζάρου. Ο Λάζαρος ήταν ένας πολύ καλός φίλος του Χριστού και η ανάσταση του από τον Χριστό ήταν ένα σημάδι για την δική Του Ανάσταση μετά από μία εβδομάδα. Αυτήν την μέρα, σε κάποια χωριά, οι γυναίκες ψήνουν μικρά ψωμιά στο σχήμα ανθρώπινου σώματος, τα "λαζαράκια" και τα παιδιά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου. Την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου τα σχολεία κλείνουν για δύο εβδομάδες!
Μεγάλη Εβδομάδα
Κυριακή των Βαϊων (Βαϊοφόρος)
Η Κυριακή των Βαϊων είναι η αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Το πρωϊ, όλες οι εκκλησίες προσφέρουν βάγια θυμίζοντας έτσι την θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, πριν τα Πάθη του. Επιτρέπεται η κατανάλωση του ψαριού. Μόνο για να βρούμε την δύναμη να συνεχίσουμε την νηστεία για άλλες 6 μέρες. Το απόγευμα της Κυριακής των Βαϊων και κάθε απόγευμα της Μεγάλης Εβδομάδας, οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εκκλησία και παρακολουθούν την "Ακολουθία του Νυμφίου", μια ιδιαίτερη λειτουργία.
Η Κυριακή των Βαϊων είναι η αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας. Το πρωϊ, όλες οι εκκλησίες προσφέρουν βάγια θυμίζοντας έτσι την θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, πριν τα Πάθη του. Επιτρέπεται η κατανάλωση του ψαριού. Μόνο για να βρούμε την δύναμη να συνεχίσουμε την νηστεία για άλλες 6 μέρες. Το απόγευμα της Κυριακής των Βαϊων και κάθε απόγευμα της Μεγάλης Εβδομάδας, οι άνθρωποι πηγαίνουν στην εκκλησία και παρακολουθούν την "Ακολουθία του Νυμφίου", μια ιδιαίτερη λειτουργία.
Μεγάλη Δευτέρα
Ξεκινάμε να ψωνίζουμε για τα καλούδια που θα ετοιμάσουμε τις επόμενες μέρες. Το αρνί, τα αυγά, κτλ. Το απόγευμα πάμε στην εκκλησία.
Ξεκινάμε να ψωνίζουμε για τα καλούδια που θα ετοιμάσουμε τις επόμενες μέρες. Το αρνί, τα αυγά, κτλ. Το απόγευμα πάμε στην εκκλησία.
Μεγάλη Τρίτη
Οι προετοιμασίες ξεκινούν και η νηστεία συνεχίζεται. Το απόγευμα στην εκκλησία ακούμε τον ύμνο της Κασσιανής.
Οι προετοιμασίες ξεκινούν και η νηστεία συνεχίζεται. Το απόγευμα στην εκκλησία ακούμε τον ύμνο της Κασσιανής.
Μεγάλη Τετάρτη
Την Μεγάλη Τετάρτη, γίνεται το Μέγα Ευχέλαιο ενώ οι πιστοί γονατίζουν πριν οι ιερείς τους χρίσουν με το Άγιο Λάδι για να να λάβουν συγχώρεση. Το απόγευμα, στις εκκλησίες, το θέμα της λειτουργίας είναι το "Πλύσιμο των ποδιών των Μαθητών" που γίνεται σε πολλά μέρη. Για παράδειγμα, στην Πάτμο στήνεται μια εξέδρα στην πλατεία της πολής. Κατά την λειτουργία, που διαρκεί περίπου μιάμιση ώρα, ο ιερέας που "παίζει τον ρόλο" του Χριστού, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών -οι μαθητές- μια μίμηση της πράξης του Χριστού πριν την Σταύρωση Του.
Την Μεγάλη Τετάρτη, γίνεται το Μέγα Ευχέλαιο ενώ οι πιστοί γονατίζουν πριν οι ιερείς τους χρίσουν με το Άγιο Λάδι για να να λάβουν συγχώρεση. Το απόγευμα, στις εκκλησίες, το θέμα της λειτουργίας είναι το "Πλύσιμο των ποδιών των Μαθητών" που γίνεται σε πολλά μέρη. Για παράδειγμα, στην Πάτμο στήνεται μια εξέδρα στην πλατεία της πολής. Κατά την λειτουργία, που διαρκεί περίπου μιάμιση ώρα, ο ιερέας που "παίζει τον ρόλο" του Χριστού, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών -οι μαθητές- μια μίμηση της πράξης του Χριστού πριν την Σταύρωση Του.
Μεγάλη Πέμπτη
Οι προετοιμασίες για τον εορτασμό της Ανάστασης ξεκινούν την Μ.Πέμπτη. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν παραδοσιακά τσουρέκια, αυγοκούλουρα, κουλούρια ούζου και χρωματιστά αυγά (κυρίως κόκκινα). Από την αρχαιότητα το αυγό συμβολίζει την αναγέννηση της ζωής και το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Στο παρελθόν, οι άνθρωποι συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο αυγό στο εικοναστάσι του σπιτιού για να δίωξουν τα κακά πνεύματα. Σε κάποια χωριά συνήθιζαν να μαρκάρουν το κεφάλι και την πλάτη των νεαρών αρνιών με την μπογιά από τα αυγά. Επίσης κρατούσαν μία από τις μεγάλες στρογγυλές κουλούρες της Μ.Πέμπτης στις εικόνες, για να προστατέψουν τα μέλη της οικογένειας από τα μάγια.
Το πρωϊ της Μ.Πέμπτης, ομάδες παιδιών επισκέπτονταν τις γειτονιές της πόλης, κρατώντας καλαθάκια, τραγουδώντας και μαζεύοντας λουλούδια για να διακοσμήσουν τον επιτάφειο του Χριστού. Ο στολισμός του Επιταφείου γίνεται τις πρώτες πρωϊνές ώρες, μετά την τελετουργία της Σταύρωσης. Είναι έθιμο να μένουν οι γυναίκες στην εκκλησία και να τραγουδούν παραδοσιακά μοιρολόγια. Το απόγευμα στις εκκλησίες γίνεται η λειτουργία των 12 Ευαγγελίων και η αναπαράσταση της Σταύρωσης του Χριστού. Οι πιστοί προσφέρουν στεφάνια σε Αυτόν.
Οι προετοιμασίες για τον εορτασμό της Ανάστασης ξεκινούν την Μ.Πέμπτη. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν παραδοσιακά τσουρέκια, αυγοκούλουρα, κουλούρια ούζου και χρωματιστά αυγά (κυρίως κόκκινα). Από την αρχαιότητα το αυγό συμβολίζει την αναγέννηση της ζωής και το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Στο παρελθόν, οι άνθρωποι συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο αυγό στο εικοναστάσι του σπιτιού για να δίωξουν τα κακά πνεύματα. Σε κάποια χωριά συνήθιζαν να μαρκάρουν το κεφάλι και την πλάτη των νεαρών αρνιών με την μπογιά από τα αυγά. Επίσης κρατούσαν μία από τις μεγάλες στρογγυλές κουλούρες της Μ.Πέμπτης στις εικόνες, για να προστατέψουν τα μέλη της οικογένειας από τα μάγια.
Το πρωϊ της Μ.Πέμπτης, ομάδες παιδιών επισκέπτονταν τις γειτονιές της πόλης, κρατώντας καλαθάκια, τραγουδώντας και μαζεύοντας λουλούδια για να διακοσμήσουν τον επιτάφειο του Χριστού. Ο στολισμός του Επιταφείου γίνεται τις πρώτες πρωϊνές ώρες, μετά την τελετουργία της Σταύρωσης. Είναι έθιμο να μένουν οι γυναίκες στην εκκλησία και να τραγουδούν παραδοσιακά μοιρολόγια. Το απόγευμα στις εκκλησίες γίνεται η λειτουργία των 12 Ευαγγελίων και η αναπαράσταση της Σταύρωσης του Χριστού. Οι πιστοί προσφέρουν στεφάνια σε Αυτόν.
Μεγάλη Παρασκεύη
Η Παρασκεύη είναι η πιο ιερή από τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, η μέρα της αποκορύφωσης των Παθών του Χριστού με την αποκαθήλωση και την ταφή Του. Στην Ελλάδα τα μαγαζιά είναι κλειστά μέχρι τις 12 το μεσημέρι. Με το τέλος της "Αποκαθήλωσης" ξεκινά η διαδικασία του θρήνου μεταφέροντας ένα ομοίωμα του σώματος του Χριστού. Κατά την διάρκεια της αναπαράστασης της αφαίρεσης του σώματος του Χριστού από τον Σταυρό ραίνεται με ροδοπέταλα και τοποθετείται στον ιερό βωμό. Όλη μέρα οι καμπάνες της εκκλησίας κτυπούν με πένθιμο κτύπο. Επειδή είναι ημέρα θρήνου, οι νοικοκυρές δεν κάνουν καθόλου δουλιές στο σπίτι, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Οι γυναίκες και τα παιδιά πηγαίνουν στην εκκλησία και στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια που μαζεύουν ή αγοράζουν.
Οι θρήνοι ψάλλονται το απόγευμα, ακολουθεί η έξοδος του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού και τρεις φορές γύρω από την εκκλησία. Κάποιες φορές, στα μεγάλα χωριά και στις πόλεις με περισσότερες από μία εκκλησίες, οι Επιτάφιοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και όλοι ο άνθρωποι και οι ιερείς ψάλλουν τους θρήνους.
Η Παρασκεύη είναι η πιο ιερή από τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, η μέρα της αποκορύφωσης των Παθών του Χριστού με την αποκαθήλωση και την ταφή Του. Στην Ελλάδα τα μαγαζιά είναι κλειστά μέχρι τις 12 το μεσημέρι. Με το τέλος της "Αποκαθήλωσης" ξεκινά η διαδικασία του θρήνου μεταφέροντας ένα ομοίωμα του σώματος του Χριστού. Κατά την διάρκεια της αναπαράστασης της αφαίρεσης του σώματος του Χριστού από τον Σταυρό ραίνεται με ροδοπέταλα και τοποθετείται στον ιερό βωμό. Όλη μέρα οι καμπάνες της εκκλησίας κτυπούν με πένθιμο κτύπο. Επειδή είναι ημέρα θρήνου, οι νοικοκυρές δεν κάνουν καθόλου δουλιές στο σπίτι, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Οι γυναίκες και τα παιδιά πηγαίνουν στην εκκλησία και στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια που μαζεύουν ή αγοράζουν.
Οι θρήνοι ψάλλονται το απόγευμα, ακολουθεί η έξοδος του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού και τρεις φορές γύρω από την εκκλησία. Κάποιες φορές, στα μεγάλα χωριά και στις πόλεις με περισσότερες από μία εκκλησίες, οι Επιτάφιοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και όλοι ο άνθρωποι και οι ιερείς ψάλλουν τους θρήνους.
Μεγάλο Σάββατο
Το Μεγάλο Σάββατο γίνεται μια πρωϊνή λειτουργία γεμάτη προσευχές. Οι ιερείς ντύνονται στα λευκά και σκορπούν βάγια και ροδοπέταλα, ενώ οι καμπάνες κτυπούν χαρούμενα και οι ψάλτες υμνούν την δόξα του Κυρίου. Σε πολλές περιοχές υπάρχει το έθιμο του 'σεισμού'. Αυτό ειναι μια αναπαράσταση του σεισμού που έγινε μετά την Ανάσταση, όπως περιγράφεται στην Βίβλο. Το εκκλησίασμα κτυπά τα στασίδια ρυθμικά, ενώ έξω το χάος βασιλεύει, με πυροβολισμούς, κροτίδες και πυροτεχνήματα. Αυτό είναι η τελετή της 'Πρώτης Ανάστασης'. Σύμφωνα με ένα άλλο έθιμο κλείνουν οι πόρτες της εκκλησίας και οι ιερείς, αφού κάνουν τρεις κύκλους την εκκλησία ψάλοντας, κλωτσούν την κεντρική πόρτα να ανοίξει και μπαίνουν, τραγουδώντας τον ψαλμό "Άρατε πύλας" που σημαίνει ανοίξτε τις πύλες.
Μια άλλη ιδιαίτερη παράδοση της Πρώτης Ανάστασης είναι το έθιμο του 'πετάγματος των στάμνων', που γίνεται σε κάποια Ιόνια νησιά και κυριίως στην Κέρκυρα. Οι ντόπιοι πετούν στάμνες από τα παράθυρά τους, και αυτά σπάζουν στο δρόμο. Κάποιες φορές οι στάμνες είναι γεμάτες νερό για να κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο. Επίσης κρεμούν ένα κόκκινο πανί στα παράθυρα (κόκκινο είναι το χρώμα της Ανάστασης). Στην Κέρκυρα ακόμη, αναβιώνεται το έθιμο της 'μαστέλας'. Ένα μισό βαρέλι διακοσμημένο με μύρτα και φιόγκους γεμίζεται με νερό, και οι περαστικοί ρίχνουν μέσα νομίσματα για καλή τύχη. Όταν ακουστεί η πρώτη καμπάνα για την Ανάσταση, κάποιος πηδά μέσα στο βαρέλι και μαζεύει τα χρήματα. Τον παλιό καιρό ο δύτης δεν ήταν εθελοντής αλλά ένας ανυποψίαστος περαστικός, που τον πέταγαν μέσα παρά την θέληση του.
Αργά το βράδυ, στις 11 η ώρα, όλοι μαζεύονται στον περίβολο της εκκλησίας. Σε όλη την Ελλάδα η λειτουργία γίνεται σε μια πλατφόρμα έξω από τον ναό. Όλοι κρατούν από ένα κερί που θα το ανάψουν με το Άγιο Φως. Πριν τα μεσάνυχτα όλα τα φώτα του ναού σβήνουν και ο ιερέας εμφανίζεται στην Ωραία Πύλη προσφέροντας το Άγιο Φως σε όλους. Λέει "Δεύτε Λάβετε Φως" που σημαίνει ελάτε να πάρετε το Άγιο Φως. Αυτή η μοναδική φλόγα έρχεται κατ' ευθείαν από τον Ιερό Τάφο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, όπου ανάβει ως εκ θαύματος χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Ένα αεροπλάνο φέρνει το Άγιο Φως από την Ιερουσαλήμ στυν Ελλάδα.
Αφού οι άνθρωποι λάβουν το φως, τα μεσάνυχτα, ο ιερέας παίρνει την ιερή εικόνα της ανάστασης και βγαίνει έξω από τον ναό, στην πλατφόρμα. Η Δεύτερη Ανάσταση συμβαίνει μόλις ο ιερέας πει 'Χριστός Ανέστη', και ξεκινά μια μεγάλη και μεγαλιώδης φωτιά. Όλοι δίνουν τα χέρια και εύχονται Καλό Πάσχα στους γύρω τους. Αυτό είναι το επονομαζόμενο "Φιλί της Αγάπης".
Θεωρείται τύχη να φτάσει κάνεις σπίτι με το κερί του ακόμη αναμμένο! Με το "Άγιο Φως" των κεριών οι άνθρωποι κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω από την κεντρική πόρτα για καλή τύχη.
Όταν η οικογένεια γυρίσει από την εκκλησία, κάθονται γύρω από το γιορτινό τραπέζι και να δοκιμάσουν ένα από τα παλιότερα έθιμα του Πάσχα, το σπάσιμο των κόκκινων αυγών. Κάθε μέλος της οικογένειας έχει το δικό του αυγό και προσπαθεί να σπάσει τα αυγά των άλλων. Όποιου το αυγό όλα τα άλλα αυγά χωρίς να σπάσει, έχει καλή τύχη για όλο το χρόνο. Οι προετοιμασίες για το γιορτινό δείπνο της νύχτας της Ανάστασης ξεκινούν το Μ.Σάββατο το πρωϊ όπου οι νοικοκυρές μαγειρεύουν την παραδοσιακή "μαγειρίτσα" (μια δυνατή και νόστιμη σούπα φτιαγμένη με εντόσθια και αρωματικά βότανα).
Το Μεγάλο Σάββατο γίνεται μια πρωϊνή λειτουργία γεμάτη προσευχές. Οι ιερείς ντύνονται στα λευκά και σκορπούν βάγια και ροδοπέταλα, ενώ οι καμπάνες κτυπούν χαρούμενα και οι ψάλτες υμνούν την δόξα του Κυρίου. Σε πολλές περιοχές υπάρχει το έθιμο του 'σεισμού'. Αυτό ειναι μια αναπαράσταση του σεισμού που έγινε μετά την Ανάσταση, όπως περιγράφεται στην Βίβλο. Το εκκλησίασμα κτυπά τα στασίδια ρυθμικά, ενώ έξω το χάος βασιλεύει, με πυροβολισμούς, κροτίδες και πυροτεχνήματα. Αυτό είναι η τελετή της 'Πρώτης Ανάστασης'. Σύμφωνα με ένα άλλο έθιμο κλείνουν οι πόρτες της εκκλησίας και οι ιερείς, αφού κάνουν τρεις κύκλους την εκκλησία ψάλοντας, κλωτσούν την κεντρική πόρτα να ανοίξει και μπαίνουν, τραγουδώντας τον ψαλμό "Άρατε πύλας" που σημαίνει ανοίξτε τις πύλες.
Μια άλλη ιδιαίτερη παράδοση της Πρώτης Ανάστασης είναι το έθιμο του 'πετάγματος των στάμνων', που γίνεται σε κάποια Ιόνια νησιά και κυριίως στην Κέρκυρα. Οι ντόπιοι πετούν στάμνες από τα παράθυρά τους, και αυτά σπάζουν στο δρόμο. Κάποιες φορές οι στάμνες είναι γεμάτες νερό για να κάνουν μεγαλύτερο θόρυβο. Επίσης κρεμούν ένα κόκκινο πανί στα παράθυρα (κόκκινο είναι το χρώμα της Ανάστασης). Στην Κέρκυρα ακόμη, αναβιώνεται το έθιμο της 'μαστέλας'. Ένα μισό βαρέλι διακοσμημένο με μύρτα και φιόγκους γεμίζεται με νερό, και οι περαστικοί ρίχνουν μέσα νομίσματα για καλή τύχη. Όταν ακουστεί η πρώτη καμπάνα για την Ανάσταση, κάποιος πηδά μέσα στο βαρέλι και μαζεύει τα χρήματα. Τον παλιό καιρό ο δύτης δεν ήταν εθελοντής αλλά ένας ανυποψίαστος περαστικός, που τον πέταγαν μέσα παρά την θέληση του.
Αργά το βράδυ, στις 11 η ώρα, όλοι μαζεύονται στον περίβολο της εκκλησίας. Σε όλη την Ελλάδα η λειτουργία γίνεται σε μια πλατφόρμα έξω από τον ναό. Όλοι κρατούν από ένα κερί που θα το ανάψουν με το Άγιο Φως. Πριν τα μεσάνυχτα όλα τα φώτα του ναού σβήνουν και ο ιερέας εμφανίζεται στην Ωραία Πύλη προσφέροντας το Άγιο Φως σε όλους. Λέει "Δεύτε Λάβετε Φως" που σημαίνει ελάτε να πάρετε το Άγιο Φως. Αυτή η μοναδική φλόγα έρχεται κατ' ευθείαν από τον Ιερό Τάφο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, όπου ανάβει ως εκ θαύματος χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Ένα αεροπλάνο φέρνει το Άγιο Φως από την Ιερουσαλήμ στυν Ελλάδα.
Αφού οι άνθρωποι λάβουν το φως, τα μεσάνυχτα, ο ιερέας παίρνει την ιερή εικόνα της ανάστασης και βγαίνει έξω από τον ναό, στην πλατφόρμα. Η Δεύτερη Ανάσταση συμβαίνει μόλις ο ιερέας πει 'Χριστός Ανέστη', και ξεκινά μια μεγάλη και μεγαλιώδης φωτιά. Όλοι δίνουν τα χέρια και εύχονται Καλό Πάσχα στους γύρω τους. Αυτό είναι το επονομαζόμενο "Φιλί της Αγάπης".
Θεωρείται τύχη να φτάσει κάνεις σπίτι με το κερί του ακόμη αναμμένο! Με το "Άγιο Φως" των κεριών οι άνθρωποι κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω από την κεντρική πόρτα για καλή τύχη.
Όταν η οικογένεια γυρίσει από την εκκλησία, κάθονται γύρω από το γιορτινό τραπέζι και να δοκιμάσουν ένα από τα παλιότερα έθιμα του Πάσχα, το σπάσιμο των κόκκινων αυγών. Κάθε μέλος της οικογένειας έχει το δικό του αυγό και προσπαθεί να σπάσει τα αυγά των άλλων. Όποιου το αυγό όλα τα άλλα αυγά χωρίς να σπάσει, έχει καλή τύχη για όλο το χρόνο. Οι προετοιμασίες για το γιορτινό δείπνο της νύχτας της Ανάστασης ξεκινούν το Μ.Σάββατο το πρωϊ όπου οι νοικοκυρές μαγειρεύουν την παραδοσιακή "μαγειρίτσα" (μια δυνατή και νόστιμη σούπα φτιαγμένη με εντόσθια και αρωματικά βότανα).
Μεγάλη Κυριακή ή Κυριακή του Πάσχα ή Λαμπρή ή Πασχαλιά
Το πρωϊ της Κυριακής του Πάσχα, σε πολλά μέρη της χώρας το αρνί ετοιμάζεται στην σούβλα. Σε άλλες περιοχές, το κρέας για το πασχαλινό τραπέζι - αρνί ή κατσίκι - ψήνεται στον φούρνο. Υπάρχει γιορτινή ατμόσφαιρα παντού και οι άνθρωποι τρώνε και χορεύουν συνήθως μέχρι αργά το βράδυ. Πολλοί νηστεύουν όλη την Σαρακοστή και την τελευταία εβδομάδα κάνουν πολύ αυστηρή νηστεία, καθόλου κρέας ή ελαιόλαδο! Έτσι αυτή η μέρα είναι αφιερωμένη στο φαγητό! Τίποτα δεν παέι χαμένο από το πασχαλινό αρνί, ακόμη και τα εντόσθια, το συκώτι, οι πνεύμονες και τα νεφρά πακετάρονται με έντερα και ψήνονται. Αυτό ονομάζεται 'κοκορέτσι'. Το κρασί ρέει άφθονο και μην ξαφνιαστείτε αν σας καλέσουν να συμμετέχετε στην γιορτή. Οι οικογένειες κάνουν επισκέψεις και ανταλλάσουν αυγά, κοκορέτσι και κουλούρια.
Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα γίνεται η "Δεύτερη Ανάσταση", και το ευαγγέλιο της Ανάστασης διαβάζεται σε εφτά γλώσσες. Αυτή είναι η "Λειτουργία της Αγάπης" και εκφράζει το γεγονός ότι το μύνημα της Ανάστασης του Χριστού μεταδίδει την λυτρωτική του Δύναμη σε όλο τον κόσμο.
Αργά το απόγευμα, σε πολλά μέρη, καίνε ένα ομοίωμα του Ιούδα. Οι νέοι φτιάχνουν το ομοίωμα από παλιά χαλιά, βάζουν στα χέρια του τα τιμαλφή της προδοσίας (μια σακούλα με 30 νομίσματα) και το κρεμούν στην αυλή μέχρι να καεί. Οι εορτασμοί συνεχίζονται με χορό, τραγούδι και φαγητό! Οι άνθρωποι σπάνε κόκκινα αυγά και κολάνε τα τσόφλια στις πόρτες ή τα πετάνε στον κήπο για να ευλογηθεί η σοδειά.
Εβδομάδα της Διακαινισίμου
Η εβδομάδα που ακολουθεί το Πάσχα ονομάζεται "Εβδομάδα Διακαινησίμου" που σημαίνει "νέα εβδομάδα". Οι μέρες ονομάζονται Δευτέρα του Πάσχα (εθνική αργία στην Ελλάδα), Τρίτη του Πάσχα, κτλ. Είναι ιερές μέρες και γίνονται πολλές εκδηλώσεις.
Την Δευτέρα του Πάσχα σε πολλά μέρη γίνονται παρελάσεις. Νωρίς το πρωϊ, μετά την λειτουργία, κάθε εκκλησία βγάζει έξω την σημαία της και τον σταυρό της. Σε άλλα μέρη η κύρια εικόνα κάθε εκκλησίας τοποθετείται σε άλλη εκκλησία για κάποιο διάστημα, όπου γίνονται καθημερινές λειτουργίες. Αν το Πάσχα γιορταστει μετά τις 23 Απριλίου, τότε η Δευτέρα του Πάσχα αφιερώνεται στον Άγιο Γεώργιο, έναν αγαπημένο άγιο των Ελλήνων. Πολλές εκδηλώσεις γίνονται στην μνήμη του. Αν η γιορτή του (που είναι στις 23 Απριλίου) πέσει μέσα στην Σαρακοστή ή την Μεγάλη Εβδομάδα, δεν γίνονται γιορτές και μεταφέρονται την Δευτέρα του Πάσχα. Μια όμορφη παράδοση για την ημέρα του Αη Γιώργη είναι οι αγώνες με άλογα. Την Τρίτη του Πάσχα μια παλιά παράδοση μας θέλει να ανάβουμε κεριά σε τρεις εκκλησίες στην εξοχή για το καλό, για τύχη και υγεία. Αν και η Τετάρτη δεν θεωρείται καλή μέρα για γάμους, η Τετάρτη του Πάσχα είναι η μέρα που τα ηλικιωμένα ζευγάρια μπορούν να παντρευτούν. Την Παρασκευή του Πάσχα έχουμε τη γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής, και σε πολλά μέρη γίνονται εκδηλώσεις. Αυτές τις μέρες οι άνθρωποι πηγαίνουν στις λειτουργίες και ανάβουν τις λαμπάδες του Πάσχα τρεις φορές. Μετά μπορεί κανείς να την αφήσει στην εκκλησία ή να την βάλει στα εικονίσματα του σπιτιού του. Η Νέα Εβδομάδα τελειώνει την Κυριακή του Θωμά. Την επόμενη μέρα ανοίγουν τα σχολεία…
"Ανάληψη" και "Πεντηκοστή"
40 μέρες μετά το Πάσχα είναι η "Ανάλυψη" ή η επιστροφή του Χριστού στους Ουρανούς. Οι άνθρωποι σταματούν να λένε "Χριστός Ανέστη" κατά τις προσευχές. Μια παλιά παράδοση αυτής της μέρας θέλει να κάνουμε το πρώτο μπάνιο του χρόνου στην θάλασσα. Ή απλά να βρέχουμε τα πόδια μας στην θάλασσα για καλή υγεία.
50 μέρες μετά το Πάσχα είναι η "Πεντηκοστή", η μέρα που το Άγιο Πνεύμα πήγε στους Αποστόλους. Είναι πάντα Κυριακή. Το προηγούμενο Σάββατο είναι το τέταρτο ψυχοσάββατο (τα τρία πρώτα είναι στο τέλος της αποκριάς και στην αρχή της Σαρακοστής). Η Δευτέρα είναι αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα (εθνική γιορτή στην Ελλάδα). Στις τρεις αυτές μέρες γίνονται σε πολλά μέρη πολλές γιορτές κα ιεκδηλώσεις.
Διατροφικές Παραδόσεις
Το "παραδοσιακό" Πασχαλινό τραπέζι διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, αν και σε όλη την χώρα αντικατοπτρίζει την ίδια αρχαία σοφία: 'τίποτα δεν πάει χαμένο'. Αν κάποιος έχει νηστέψει για 40 ολόκληρες μέρες, απέχοντας από κρέας και γαλακτοκομικά, τότε η ιδέα να γευτεί και την τελευταία μπουκιά είναι ακόμη πιο σημαντική.
Τυριά, αυγά και πλούσια σε αρώματα ψωμιά παίζουν σημαντικό ρόλο στο τραπέζι, αλλά το γεύμα επικεντρώνεται στο κρέας. Στην ηπειρωτική Ελλάδα, καταναλώνεται αρνί. Στα νησιά, και ιδιαίτερα στο Αιγαίο, το κατσίκι.
Εκείνες οι ηρωικές γιορτές, που είναι οικείες σε τόσους από εμάς, με αρνί ψημένο ολόκληρο στην σούβλα, είναι στην πραγματικότητα ένα έθιμο της Ρούμελης και της Πελοπονήσσου μόνο. Έχει όμως υιοθετηθεί και από άλλες περιοχές κυρίως γιατί είναι διασκεδαστικό. Στο Αιγαίο, οι μαγείρισσες τηρούν τις δικές τους παραδόσεις. Στα νησιά Άνδρος, Σάμος, Ικαρία, Λέσβος και Ρόδος το έθιμο θέλει να γεμίζουμε το κατσίκι και να το πηγαίνουμε στον φούρνο του χωριού νωρίς την Κυριακή του Πάσχα. Η γέμιση διαφέρει ελαφρά από τόπο σε τόπο, αλλά περιέχει κυρίως ρύζι, φρέσκα μυρωδικά (από άνηθο και μάραθο μέχρι φύλλα παπαρούνας και χυμό λεμονιού), σταφίδες και ξηρούς καρπούς και κάποιες φορές συκώτι και εντόσθια από το κατσίκι.
Το πασχαλινό τραπέζι σε όλη την Ελλάδα είναι όσο πιο πλούσιο και γεμάτο γίνεται, αν και η νηστεία διακόπτεται με πολύ λίγα και συγκεκριμένα φαγητά. Μετά από 40 μέρες αποχής από τα ζωικά τρόφιμα, είναι πολύ δύσκολο να σπολαύσει κανείς ένα μεγάλο τραπέζι χωρίς πρότερη προθέρμανση. Στην ελληνική παράδοση αυτό μεταφράζεται σε ένα μικρό γεύμα μετά την Ανάσταση το βράδυ του Μ.Σαββάτου. Το πιο διαδεδομένο πιάτο είναι η μαγειρίτσα, μια κρεατόσουπα με λεμόνι, φτιαγμένη κυρίως με εντόσθια αρνιού και πολλά φρέσκα μαρούλια και άνιθο. Το μεταμεσονύχτιο γεύμα συμπεριλαμβάνει ακόμη πασχαλινό ψωμί και βραστά κόκκινα αυγά.
Στην Θεσσαλία και την Μακεδονία, οι άνθρωποι δίχνουν ιδιαίτερη όρεξη για εντόσθια σε κάθε σχήμα και μορφή. Μια τοπική σπεσιαλιτέ της Θεσσαλιάς είναι το περιτόνεο του αρνιού γεμισμένο με εντόσθια και μυρωδικά και ψημένο σε χυμό ντομάτας. Πιο βόρεια, στην Μακεδονία, όπου μεγάλο μέος ου πλυθησμού έχει έρθει από την Μικρά Ασία, συνηθίζεται ένα ανάλογο πιάτο που λέγεται 'σαρμάς'. Το περιτόνεο γεμίζεται με γλυκό ψωμί, συκώτι, ρύζι και μυρωδικά. Ένα άλλο παρόμοιο πιάτο που λέγεται 'τρίμμα', το συναντάμε στην Ήπειρο, στα βουνά της Πίνδου, στην βόρεια-ανατολική Ελλάδα. Η γέμιση γίνεται με άφθονα αυγά, συκώτι, τοπικά αγριόχορτα, τυρί και γαλέτα.
Όμως το πιο γνωστό πιάτο αυτού του είδους για το πασχαλινό τραπέζι είναι το κοκκορέτσι, ψιλοκομμένα εντόσθια, τυλιγμένα με έντερα και περιχυμένο με λεμόνι. Και μετά ψημένο στα κάρβουνα.
Text info: 2tee-n-smyrn.att.sch.gr
H Μεγάλη Τρίτη και τo τροπάριο της Κασσιανής
Την Μεγάλη Τρίτη γινόμαστε κοινωνοί δύο παραβολών του Κυρίου. Της παραβολής των Μωρών Παρθένων και της παραβολής των Ταλάντων.
Σύμφωνα με την πρώτη, δέκα παρθένες βγήκαν να υποδεχθούν τον Νυμφίο κάποιο βράδυ. Κρατούσαν και οι δέκα από ένα λυχνάρι, όμως μόνο οι πέντε από αυτές είχαν φροντίσει να πάρουν και επιπλέον λάδι, σε περίπτωση που τους χρειαστεί. Αυτές οι πέντε ήταν οι σώφρονες, οι γνωστικές δηλαδή.
Ο Νυμφίος άργησε όμως να έρθει και οι δέκα παρθένες κοιμήθηκαν. Αργά την νύχτα, μια φωνή ακούστηκε να λέει: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός». Τότε αυτές ξύπνησαν και έτρεξαν για να προϋπαντήσουν τον Νυμφίο. Στα λυχνάρια όμως το λάδι είχε καεί. Οι πέντε γνωστικές παρθένες, έβαλαν το επιπλέον λάδι που είχαν προβλέψει να πάρουν μαζί τους και πήγαν να Τον συναντήσουν.
Οι υπόλοιπες πέντε όμως, οι Μωρές, οι άμυαλες δηλαδή, έχασαν την ........
ευκαιρία αφού τα λυχνάρια τους ήταν σβηστά.
Έτσι είναι, είπε ο Ιησούς, και η Βασιλεία των Ουρανών. Όποιος φροντίσει από πριν για την ψυχή του θα εισέλθει στο Βασίλειο του Νυμφίου.
Η δεύτερη παραβολή, των Ταλάντων, λέει τα εξής: Κάποτε ένας άρχοντας θα πήγαινε ένα μακρινό ταξίδι. Πριν φύγει κάλεσε τους τρεις υπηρέτες του και τους έδωσε μερικά Τάλαντα, χρήματα δηλαδή. Στον πρώτο υπηρέτη έδωσε πέντε τάλαντα. Στον δεύτερο έδωσε δύο ενώ στον τρίτο έδωσε ένα τάλαντο. Όταν γύρισε από το ταξίδι, κάλεσε ξανά τους υπηρέτες του και ζήτησε να του πουν τι είχαν κάνει με τα χρήματα που τους είχε δώσει.
Ο πρώτος μετά από σκληρή εργασία είχε καταφέρει να διπλασιάσει το αρχικό ποσόν, και επέστρεψε στον κύριο του δέκα τάλαντα.
Το ίδιο είχε κάνει και ο δεύτερος και έτσι κατάφερε να επιστρέψει τέσσερα τάλαντα.
Ο τρίτος όλο το διάστημα της απουσίας του κυρίου του, δεν εργάστηκε καθόλου.
Και όχι μόνο αυτό αλλά ένιωθε και αδικημένος επειδή είχε πάρει μόνο ένα τάλαντο.
Έτσι επιστρέφοντας αυτό το τάλαντο κατηγόρησε τον άρχοντα, για την αδικία που είχε υποστεί. Ο άρχοντας τότε πήρε αυτό το τάλαντο και το έδωσε στον πρώτο μαζί με τα άλλα δέκα. Με την παραβολή αυτή, ο Ιησούς δίδαξε ότι οι άνθρωποι πρέπει να καλλιεργούν τα χαρίσματα που τους δίνει ο Θεός, όχι μόνο για το δικό τους καλό αλλά και για το καλό του συνόλου.
Όλη την Μεγάλη Εβδομάδα, στον εσπερινό της κάθε ημέρας διαβάζεται ο όρθρος της επομένης.
Στον εσπερινό της Μεγάλης Τρίτης ακούγεται ένα από τα ωραιότερα τροπάρια της εκκλησιαστικής υμνογραφίας.
Το τροπάριο της Κασσιανής. Όπως λέει και το όνομα του, υμνογράφος του τροπαρίου αυτού είναι η Κασσιανή. Μια μοναχή της Βυζαντινής εποχής, προικισμένη με το χάρισμα να γράφει εκπληκτικούς στίχους.
Την ημέρα αυτή συνεχίζονται οι ετοιμασίες για το Άγιο Πάσχα.
Συνήθως είναι αφιερωμένη στο καθάρισμα του σπιτιού.
Σε λίγες περιοχές της Ελλάδας, την Μεγάλη Τρίτη φτιάχνονται τα πασχαλινά κουλούρια και τσουρέκια, έθιμο που συνήθως γίνεται την Μεγάλη Πέμπτη.
ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ
Η Κασσιανή ή Κασσία, ή Εικασία, (μεταξύ 805 και 810 - πριν το 865) ήταν βυζαντινή ηγουμένη, ποιήτρια, συνθέτρια, και υμνογράφος στην οποία κα αποδίδεται το ψαλλόμενο την Μεγάλη Τρίτη τροπάριο που αρχίζει με τις λέξεις: "Κύριε η εν παλλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή..".
Το Τροπάριο της Κασσιανής είναι ο πιο γνωστός ύμνος της Κασσιανής. Ψάλλεται μόνο μία φορά το χρόνο κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, και συγκεκριμένα στον όρθρο της Μεγάλης Τετάρτης, ο οποίος παραδοσιακά τελείται το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης.
Δευτέρα 29 Μαρτίου 2010
ΟΙ ΤΡΕΙΣ (3) ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΚΑΤΟΧΕΣ
ΟΙ ΤΡΕΙΣ (3) ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΚΑΤΟΧΕΣ΄( Απο τον Νίκο Σμολοκτό )
Η καταστροφή της Ελληνικής οικονομίας από τους Γερμανούς κατακτητές έγινε τρείς φορές από το 1941 μέχρι σήμερα.
1η ΚΑΤΟΧΗ του Ελληνικού κράτους.
Οι Γερμανοί εισήλθαν στην Ελλάδα στις 6 Απρ. 1941 και στην Αθήνα στις 27 Απρ. 1941. Λίγες μέρες πριν είχε συνθηκολογήσει ο στρατηγός Τσολάκογλου, ενώ η Ελληνική κυβέρνηση και ο Βασιλιάς Γεώργιος Βʼ είχαν μεταφερθεί στην Κρήτη για να συνεχίσουν τον αγώνα. Ο στρατηγός Τσολάκογλου σχημάτισε μία κυβέρνηση ¨δοσιλόγων¨, που αρχικά μέσα από την συνεργασία με τον κατακτητή προσπάθησε να ομαλοποιήσει τη ζωή στην χώρα, εξασφαλίζοντας την ειρηνική επάνοδο όλων των Ελλήνων στρατιωτικών από τα μέτωπα στις εστίες τους. Ο Τσολάκογλου προσπάθησε επίσης να έρθει σε συνεννόηση με τον κατακτητή για να διασώσει την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδος έναντι της Βουλγαρίας.
Οι Γερμανοί όμως επέβαλαν στην κυβέρνηση Τσολάκογλου να πληρώνει χρήματα με την μορφή δανείων για την συντήρηση των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στην πατρίδα μας, οι λεγόμενες (δαπάνες κατοχής). Το ελληνικό δημόσιο όμως δεν είχε ταμειακά διαθέσιμα για να ανταπεξέλθει καθώς τα αποθέματα χρυσού τα πήρε μαζί της η Ελληνική κυβέρνηση φεύγοντας για να μην πέσουν στον εχθρό. Εν τω μεταξύ έγιναν πολλά και μεγάλα γεγονότα όπως η άνθηση της μαυραγοράς και η τύπωση χαρτονομίσματος από τον Νοέμπαχερ Γενικό Διοικητή Κατοχής στην Ελλάδα. Τον Αύγουστο του 1943 οι δαπάνες κατοχής άγγιξαν τα 850 εκατομμύρια δραχμές, που αντιστοιχούσε στο 80% του συνολικού εθνικού εισοδήματος. Η μαύρη αγορά εντάθηκε, ενώ η δραχμή είχε χάσει την αξία της και προς το τέλος της κατοχής δεν την χρησιμοποιούσαν πλέον ως μέσο συναλλαγών. Το αποτέλεσμα της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα στην περίοδο αυτή ήταν τραγικό. Τα είδη πρώτης ανάγκης είχαν ανέβει 50.000 φορές ενώ οι μισθοί μόνο 2.000 φορές. Το μικρότερο χαρτονόμισμα που κυκλοφορούσε ήταν ονομαστικής αξίας 100 δισεκατομμυρίων και είχε την αξία μιας (10 προπολεμικής δραχμής, δηλαδή όσο η αξία ενός (1) αυγού.
Ο παραγωγικός ιστός της χώρας αποσυντέθηκε, ενώ ο εμπορικός στόλος μειώθηκε σε τόνους κατά 72%. Οι συγκοινωνίες και το εθνικό οδικό δίκτυο της χώρας διαλύθηκαν, περιουσίες άλλαξαν χέρια σε εξευτελιστικές τιμές, λόγω των αναγκών επιβίωσης . Οι Γερμανοί είχαν επιτάξει, κατάσχει, όχι μόνο τις σοδειές και τα ζώα των Ελλήνων, αλλά ως και τα πιο ασήμαντα γεωργικά εργαλεία. Η δραχμή είχε χάσει κάθε αξία και πριν την αναχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα Ιούνιος 1994 , οι ¨ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ¨ είχαν σκαρφαλώσει στο ιλιγγιώδες ποσό των 450 δις δραχμών και το Ελληνικό δημόσιο αναγκάστηκε να τυπώνει 500 δις την ημέρα.
Αλλά το πλέον σημαντικό και επικίνδυνο από την Γερμανική κατοχή και την οικονομική πολιτική που εφάρμοσαν ήταν τα χιλιάδες Ελλήνων θύματα του πολέμου. Πάνω από 250.000 χιλιάδες Έλληνες βρήκαν τραγικό θάνατο από την πείνα και τον υποσιτισμό, την ίδια στιγμή που τα θύματα των μαχών του πολέμου και των εκτελέσεων ήταν περίπου 80.000 χιλιάδες Έλληνες. Η θλίψη, ο πόνος, η δυστυχία, η αναπηρία και η απαξίωση την ανθρώπινης ζωής σημάδεψαν τον Ελληνισμό κυρίως τον αστικό κόσμο κατά την πρώτη κατοχή.
2η ΚΑΤΟΧΗ Έγινε προσπάθεια ανασυγκρότησης του κράτους αλλά αφού μας έβαλαν να εμπλακούμε σε αδελφοκτόνο πόλεμο έφυγαν και άφησαν πίσω τους συντρίμμια αυτοί ήταν οι Γερμανοί.
Περίοδος 1960! Άρχισε η εκδίκηση πάλι από τους Γερμανούς, έπρεπε να ανασυγκροτηθεί η καταστραφείσα Γερμανία και έπρεπε να έχουν εργάτες, έτσι λοιπόν άνοιξαν τα σύγχρονα σκλαβοπάζαρα και όλη η Ελληνική νιότη, ηλικίας μέχρι 30-40 ετών έφυγαν μετανάστες στις φονικές φάμπρικες της Γερμανίας. Όπως αποτυπώθηκαν από τον λαϊκό τραγουδιστή Στέλιο Καζαντζίδη. Ξανά ο ξεριζωμός, πάλι στην ξενιτιά που όπως λέει ο λαός μας είναι πιο βαριά από την ορφάνια. Έτσι λοιπόν μας έκλεψαν για δεύτερη φορά την νιότη και τα πλούτη μας. Δούλεψαν οι Έλληνες στη Γερμανία χρόνια πολλά με πόνο, με στέρηση, έστελναν τα λίγα χρήματα στην Ελλάδα για να μπορέσουμε εμείς εδώ οι νεότεροι Έλληνες να ζήσουμε και να οικοδομήσουμε την ερειπωμένη Ελλάδα μας. Ακόμη βέβαια εργάζονται Έλληνες στην Γερμανία και συντηρούν τις οικογένειες τους και όχι μόνο, αλλά και οι συντάξεις που πληρώνει το Γερμανικό κράτος στους Έλληνες μετανάστες. Αυτό λοιπόν το ότι οι Έλληνες δεν πτοήθηκαν από την φάμπρικα αλλά αγωνίστηκαν και επέζησαν, δεν μπόρεσαν ακόμη να μας το συγχωρήσουν και έτσι λοιπόν οι Γερμανοί έκαναν την
3η ΚΑΤΟΧΗ Ήρθαν λοιπόν τώρα να πάρουν όλο αυτό τον πλούτο που με δάκρυα πόνο και σκληρή δουλειά έφεραν στην πατρίδα τους οι ήρωες Έλληνες μετανάστες. Νάτοι λοιπόν οι Γερμανοί ξανάρθαν για να μας αποτελειώσουν, δανείζοντας το Ελληνικό κράτος με αστρονομικούς αριθμούς στα επιτόκια δανεισμού, αναγκάζοντας την κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό κ. Παπανδρέου να γίνει ένας σύγχρονος επαίτης, ζητιάνος στους φραγκολεβαντίνους και στους δήθεν φίλους μας Ευρωπαίους.
Ας ευχηθούμε η σημερινή σκλαβιά που ζούμε να μην είναι μόνιμη.
Εύχομε σε όλους " ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ "
Νίκος Σμολοκτός Δημοτικός Σύμβουλος Προσοτσάνης
Πρόεδρος Πολυτέκνων Νομού Δράμας.
Η καταστροφή της Ελληνικής οικονομίας από τους Γερμανούς κατακτητές έγινε τρείς φορές από το 1941 μέχρι σήμερα.
1η ΚΑΤΟΧΗ του Ελληνικού κράτους.
Οι Γερμανοί εισήλθαν στην Ελλάδα στις 6 Απρ. 1941 και στην Αθήνα στις 27 Απρ. 1941. Λίγες μέρες πριν είχε συνθηκολογήσει ο στρατηγός Τσολάκογλου, ενώ η Ελληνική κυβέρνηση και ο Βασιλιάς Γεώργιος Βʼ είχαν μεταφερθεί στην Κρήτη για να συνεχίσουν τον αγώνα. Ο στρατηγός Τσολάκογλου σχημάτισε μία κυβέρνηση ¨δοσιλόγων¨, που αρχικά μέσα από την συνεργασία με τον κατακτητή προσπάθησε να ομαλοποιήσει τη ζωή στην χώρα, εξασφαλίζοντας την ειρηνική επάνοδο όλων των Ελλήνων στρατιωτικών από τα μέτωπα στις εστίες τους. Ο Τσολάκογλου προσπάθησε επίσης να έρθει σε συνεννόηση με τον κατακτητή για να διασώσει την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδος έναντι της Βουλγαρίας.
Οι Γερμανοί όμως επέβαλαν στην κυβέρνηση Τσολάκογλου να πληρώνει χρήματα με την μορφή δανείων για την συντήρηση των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στην πατρίδα μας, οι λεγόμενες (δαπάνες κατοχής). Το ελληνικό δημόσιο όμως δεν είχε ταμειακά διαθέσιμα για να ανταπεξέλθει καθώς τα αποθέματα χρυσού τα πήρε μαζί της η Ελληνική κυβέρνηση φεύγοντας για να μην πέσουν στον εχθρό. Εν τω μεταξύ έγιναν πολλά και μεγάλα γεγονότα όπως η άνθηση της μαυραγοράς και η τύπωση χαρτονομίσματος από τον Νοέμπαχερ Γενικό Διοικητή Κατοχής στην Ελλάδα. Τον Αύγουστο του 1943 οι δαπάνες κατοχής άγγιξαν τα 850 εκατομμύρια δραχμές, που αντιστοιχούσε στο 80% του συνολικού εθνικού εισοδήματος. Η μαύρη αγορά εντάθηκε, ενώ η δραχμή είχε χάσει την αξία της και προς το τέλος της κατοχής δεν την χρησιμοποιούσαν πλέον ως μέσο συναλλαγών. Το αποτέλεσμα της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα στην περίοδο αυτή ήταν τραγικό. Τα είδη πρώτης ανάγκης είχαν ανέβει 50.000 φορές ενώ οι μισθοί μόνο 2.000 φορές. Το μικρότερο χαρτονόμισμα που κυκλοφορούσε ήταν ονομαστικής αξίας 100 δισεκατομμυρίων και είχε την αξία μιας (10 προπολεμικής δραχμής, δηλαδή όσο η αξία ενός (1) αυγού.
Ο παραγωγικός ιστός της χώρας αποσυντέθηκε, ενώ ο εμπορικός στόλος μειώθηκε σε τόνους κατά 72%. Οι συγκοινωνίες και το εθνικό οδικό δίκτυο της χώρας διαλύθηκαν, περιουσίες άλλαξαν χέρια σε εξευτελιστικές τιμές, λόγω των αναγκών επιβίωσης . Οι Γερμανοί είχαν επιτάξει, κατάσχει, όχι μόνο τις σοδειές και τα ζώα των Ελλήνων, αλλά ως και τα πιο ασήμαντα γεωργικά εργαλεία. Η δραχμή είχε χάσει κάθε αξία και πριν την αναχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα Ιούνιος 1994 , οι ¨ΚΑΤΟΧΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ¨ είχαν σκαρφαλώσει στο ιλιγγιώδες ποσό των 450 δις δραχμών και το Ελληνικό δημόσιο αναγκάστηκε να τυπώνει 500 δις την ημέρα.
Αλλά το πλέον σημαντικό και επικίνδυνο από την Γερμανική κατοχή και την οικονομική πολιτική που εφάρμοσαν ήταν τα χιλιάδες Ελλήνων θύματα του πολέμου. Πάνω από 250.000 χιλιάδες Έλληνες βρήκαν τραγικό θάνατο από την πείνα και τον υποσιτισμό, την ίδια στιγμή που τα θύματα των μαχών του πολέμου και των εκτελέσεων ήταν περίπου 80.000 χιλιάδες Έλληνες. Η θλίψη, ο πόνος, η δυστυχία, η αναπηρία και η απαξίωση την ανθρώπινης ζωής σημάδεψαν τον Ελληνισμό κυρίως τον αστικό κόσμο κατά την πρώτη κατοχή.
2η ΚΑΤΟΧΗ Έγινε προσπάθεια ανασυγκρότησης του κράτους αλλά αφού μας έβαλαν να εμπλακούμε σε αδελφοκτόνο πόλεμο έφυγαν και άφησαν πίσω τους συντρίμμια αυτοί ήταν οι Γερμανοί.
Περίοδος 1960! Άρχισε η εκδίκηση πάλι από τους Γερμανούς, έπρεπε να ανασυγκροτηθεί η καταστραφείσα Γερμανία και έπρεπε να έχουν εργάτες, έτσι λοιπόν άνοιξαν τα σύγχρονα σκλαβοπάζαρα και όλη η Ελληνική νιότη, ηλικίας μέχρι 30-40 ετών έφυγαν μετανάστες στις φονικές φάμπρικες της Γερμανίας. Όπως αποτυπώθηκαν από τον λαϊκό τραγουδιστή Στέλιο Καζαντζίδη. Ξανά ο ξεριζωμός, πάλι στην ξενιτιά που όπως λέει ο λαός μας είναι πιο βαριά από την ορφάνια. Έτσι λοιπόν μας έκλεψαν για δεύτερη φορά την νιότη και τα πλούτη μας. Δούλεψαν οι Έλληνες στη Γερμανία χρόνια πολλά με πόνο, με στέρηση, έστελναν τα λίγα χρήματα στην Ελλάδα για να μπορέσουμε εμείς εδώ οι νεότεροι Έλληνες να ζήσουμε και να οικοδομήσουμε την ερειπωμένη Ελλάδα μας. Ακόμη βέβαια εργάζονται Έλληνες στην Γερμανία και συντηρούν τις οικογένειες τους και όχι μόνο, αλλά και οι συντάξεις που πληρώνει το Γερμανικό κράτος στους Έλληνες μετανάστες. Αυτό λοιπόν το ότι οι Έλληνες δεν πτοήθηκαν από την φάμπρικα αλλά αγωνίστηκαν και επέζησαν, δεν μπόρεσαν ακόμη να μας το συγχωρήσουν και έτσι λοιπόν οι Γερμανοί έκαναν την
3η ΚΑΤΟΧΗ Ήρθαν λοιπόν τώρα να πάρουν όλο αυτό τον πλούτο που με δάκρυα πόνο και σκληρή δουλειά έφεραν στην πατρίδα τους οι ήρωες Έλληνες μετανάστες. Νάτοι λοιπόν οι Γερμανοί ξανάρθαν για να μας αποτελειώσουν, δανείζοντας το Ελληνικό κράτος με αστρονομικούς αριθμούς στα επιτόκια δανεισμού, αναγκάζοντας την κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό κ. Παπανδρέου να γίνει ένας σύγχρονος επαίτης, ζητιάνος στους φραγκολεβαντίνους και στους δήθεν φίλους μας Ευρωπαίους.
Ας ευχηθούμε η σημερινή σκλαβιά που ζούμε να μην είναι μόνιμη.
Εύχομε σε όλους " ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ "
Νίκος Σμολοκτός Δημοτικός Σύμβουλος Προσοτσάνης
Πρόεδρος Πολυτέκνων Νομού Δράμας.
Κυριακή 21 Μαρτίου 2010
.jpg)
Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010
“ΜΙΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΗ ΚΑΘΑΡΟΔΕΥΤΕΡΑ....”
Έφτασε η Κυριακή της Αποκριάς.
Και μεις δεν έχουμε τίποτα πια να περιμένουμε σαν άλλοτε… "
Επαναλαμβάνω με θλίψη μέσα μου τα λόγια της Κούλας... Καθαρή Δευτέρα κι ο καιρός μελαγχολικός όσο οι λέξεις... Οι εκτός Μικρόπολης συγγενείς σκορπισμένοι...Οι εντός μετρημένοι...Μόνη παραφωνία, η κατά τα άλλα ομολογουμένως καλλίφωνη θεία Τούλα, που με τηλέφωνα ανά δύο λεπτά μας ενημερώνει και για άλλη εκδοχή: “ Ο σύλλογος είπε δεν θα πάμε στον Αη Γιώργη, μήπως βρέξει.. Θα πάμε στην πλατεία... Ο καιρός άνοιξε, θα πάμε στον Αη Γιώργη... Όχι, φυσάει πολύ δεν θα πάμε...Μάλλον θα μαζευτούμε στην αίθουσα της εκκλησίας...” Και βέβαια, όλα αυτά φέτος,την μοναδική φορά που έτυχε να είμαι εγώ εδώ, γιατί όλες τις άλλες χρονιές με έκαναν να σκάω από τη ζήλια μου για το πόσο ωραία πέρασαν
Με τέτοια διάθεση ξεκινάμε από τη Δράμα για το χωριό. Η κίνηση στο δρόμο ελάχιστη, το ίδιο και στον ουρανό: τ' αυτοκίνητα λιγοστά, οι χαρταετοί άφαντοι... Αλλά εμείς - κατά βάθος αισιόδοξοι από καταβολής - φορτώνουμε καλού κακού έναν ασπρόμαυρο στο πόρτ μπαγκάζ μας
Φτάνοντας στο χωριό, κατευθυνόμαστε πρώτα στα μνήματα. Παλιά, απλώς παίρναμε τα σπίτια των συγγενών με τη σειρά από Πέστερα προς Γκραντά, με ενδιάμεσες στάσεις Μπουρναλούκι, Καρσί ,και ξέραμε ότι η μέρα δεν θα φτάσει για να τους δούμε όλους... Πάλι κάποιον θα αφήναμε παραπονεμένο... Κι αυτοί τώρα, δες πώς τα κατάφεραν, μαζεύτηκαν όλοι σε μια γειτονιά...Για να τους βρίσκουμε εύκολα... Και μας χαμογελούν, στην καλύτερή τους φωτογραφία, γενναιόδωρα όπως πάντα, πίσω από τζάμια θολά, ραγισμένα, υγρά...
Εκ πρώτης όψεως η εκκλησία μοιάζει κλειστή, ο αυλόγυρος έρημος, αλλά η ανοιχτή αυλόπορτα και η καμινάδα της αίθουσας που καπνίζει, μαρτυρούν ότι δεν είμαστε μόνοι. Προχωράμε προς την αίθουσα και μόνο τότε αρχίζουμε να ακούμε από μέσα ομιλίες, γέλια, φωνές... Συμπεραίνουμε ότι τελικά εφαρμόστηκε το “σχέδιο Β'” του Συλλόγου και τα Κούλουμα θα γιορταστούν στην αίθουσα της εκκλησίας. Η βροχή έχει σταματήσει, αλλά η συννεφιά έχει παραχωρήσει τη θέση της σε μια παγωμένη λιακάδα και έναν ανελέητο αέρα...
Αποφασίζουμε, να μην μπούμε μέσα, πριν χαιρετήσουμε πρώτα έναν έναν τους απ' έξω. Αυτούς που δεν θα κάτσουν στο τραπέζι μαζί μας, δεν θα κόψουν απ' τη ζεστή λαγάνα, δεν θα γευτούν απ' τα νηστίσιμα της Σαρακοστής... Παίρνουμε τα κεριά μας από το παγκάρι, μετράμε, οι έξω πιο πολλοί από τους μέσα... Κι όπως άλλοτε, παίρνουμε ένα ένα τα “σπίτια”: θεία Ζωίτσα, θείος Αλέκος, Χρήστος, παππούς Γιάννης και γιαγιά Μαρίτσου, θείος Βασίλης, παππούς Νικόλας και γιαγιά Βαρβάρα, θείος Γιώργος, θείος Αντώνης, Βαρβαρούλα... Με αφοσίωση, κόντρα στον αέρα και την υγρασία, ανάβουμε τα κεριά μας πλάι σε αυτά που άφησαν οι προηγούμενοι, μικρά φωτεινά σημάδια μνήμης το ένα δίπλα στο άλλο· κανένα “σπίτι”να μην μείνει μέρα γιορτής χωρίς φως...
Ανάβουμε και το τελευταίο κεράκι, παίρνουμε το μονοπάτι αντίστροφα, περνάμε προσεχτικά ανάμεσα από τα μικρά περιφραγμένα αναχώματα, ανάμεσα από πλάκες, σταυρούς, λουλούδια, ανηφορίζουμε προς την αίθουσα. Και τότε, μαζί με τον αέρα, ακούω τον νταχαρέ και την γκάιντα, να κατεβαίνουν ρυθμικά, να περνάνε ανάμεσα από μάρμαρα, πλάκες, σταυρούς, λουλούδια, γυναικείες ζεστές φωνές να γλιστρούν ανάμεσα στα παγωμένα μάρμαρα και να χαϊδεύουν τα χαραγμένα ονόματα με τις ημερομηνίες. Κι όλα μαζί, με θράσος, να εισχωρούν από ραγίσματα και χαραγματιές, σαν άλλος Αχέροντας να ρέουν μέσα στο χώμα κουβαλώντας τους άχους των ζωντανών στον κόσμο των πεθαμένων...
Η αίθουσα είναι γεμάτη. Από την κουζίνα πηγαινοέρχονται πιάτα και ποτήρια, όχι με καφέ και παξιμάδια, αλλά με κρασί και σαρακοστιανά. Στο κέντρο, στο άνοιγμα ανάμεσα στα τραπέζια, έχει σχηματιστεί ένας μικρός πανάρχαιος κύκλος για την ορχήστρα, την χορωδία και το χορό. κάθε φορά που κάποιος μπαινοβγαίνει, η πόρτα της αίθουσας ανοιγοκλείνει βιαστικά, για να κρατήσει έξω το κρύο, και τότε στίχοι και μελωδίες δραπετεύουν και πάλι... Κάθομαι σε μια γωνιά της κουζίνας, κοιτώ αυτό το παράξενο μνημόσυνο, κλαίω και γελάω μαζί.
Κλείνω τα μάτια μου, αφουγκράζομαι, ακούω τον αέρα που κατεβαίνει από το βουνό, περνάει από τα πλατάνια, κατρακυλάει στο ρέμα, ανεβαίνει στα κυπαρίσσια... Σαν κάτι να μουρμουρίζει, σαν κάτι να ψιθυρίζει, λόγια που θέλαμε και δεν προλάβαμε να πούμε...σ' αυτούς που φύγανε· κι έμειναν τα λόγια να μας καίν' τον ουρανίσκο...
Το χειροκρότημα του κόσμου στο τέλος ενός ακόμη τραγουδιού με επαναφέρει στην πραγματικότητα. Εδώ, που όλοι μας κάποιον δικό μας θρηνήσαμε, που κάποιον αγαπημένο αποχαιρετήσαμε, σήμερα ενώνουμε τα χέρια και τις φωνές μας, όχι σε θρήνο θανάτου, αλλά σε ύμνο ζωής, σκέφτομαι, και καταπίνοντας άλλο ένα σαρμαδάκι από την κατσαρόλα της θείας Τούλας, νιώθω ήδη καλύτερα
Με αγάπη,Β.Δ.Β
Υ.Γ. Στην ελληνική παράδοση, η αγωνία των νεκρών να επικοινωνήσουν με τον πάνω κόσμο, με τα αγαπημένα πρόσωπα, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία των τραγουδιών του κάτω κόσμου
Δώδεκα χρόνους δούλευα του Χάρου δίχως ρόγα,
μηδέ ρόγα του γύρεψα, μηδέ τη δούλεψη του·
μια χάρη του εζήτησα να μπω στο περιβόλι
να ιδώ τους νιους πώς τραγουδούν, τις νιες το πώς χορεύουν ,
να ιδώ και τα μικρά παιδιά πώς παίζουν, πώς γελούνε.
Και μεις δεν έχουμε τίποτα πια να περιμένουμε σαν άλλοτε… "
Επαναλαμβάνω με θλίψη μέσα μου τα λόγια της Κούλας... Καθαρή Δευτέρα κι ο καιρός μελαγχολικός όσο οι λέξεις... Οι εκτός Μικρόπολης συγγενείς σκορπισμένοι...Οι εντός μετρημένοι...Μόνη παραφωνία, η κατά τα άλλα ομολογουμένως καλλίφωνη θεία Τούλα, που με τηλέφωνα ανά δύο λεπτά μας ενημερώνει και για άλλη εκδοχή: “ Ο σύλλογος είπε δεν θα πάμε στον Αη Γιώργη, μήπως βρέξει.. Θα πάμε στην πλατεία... Ο καιρός άνοιξε, θα πάμε στον Αη Γιώργη... Όχι, φυσάει πολύ δεν θα πάμε...Μάλλον θα μαζευτούμε στην αίθουσα της εκκλησίας...” Και βέβαια, όλα αυτά φέτος,την μοναδική φορά που έτυχε να είμαι εγώ εδώ, γιατί όλες τις άλλες χρονιές με έκαναν να σκάω από τη ζήλια μου για το πόσο ωραία πέρασαν
Με τέτοια διάθεση ξεκινάμε από τη Δράμα για το χωριό. Η κίνηση στο δρόμο ελάχιστη, το ίδιο και στον ουρανό: τ' αυτοκίνητα λιγοστά, οι χαρταετοί άφαντοι... Αλλά εμείς - κατά βάθος αισιόδοξοι από καταβολής - φορτώνουμε καλού κακού έναν ασπρόμαυρο στο πόρτ μπαγκάζ μας
Φτάνοντας στο χωριό, κατευθυνόμαστε πρώτα στα μνήματα. Παλιά, απλώς παίρναμε τα σπίτια των συγγενών με τη σειρά από Πέστερα προς Γκραντά, με ενδιάμεσες στάσεις Μπουρναλούκι, Καρσί ,και ξέραμε ότι η μέρα δεν θα φτάσει για να τους δούμε όλους... Πάλι κάποιον θα αφήναμε παραπονεμένο... Κι αυτοί τώρα, δες πώς τα κατάφεραν, μαζεύτηκαν όλοι σε μια γειτονιά...Για να τους βρίσκουμε εύκολα... Και μας χαμογελούν, στην καλύτερή τους φωτογραφία, γενναιόδωρα όπως πάντα, πίσω από τζάμια θολά, ραγισμένα, υγρά...
Εκ πρώτης όψεως η εκκλησία μοιάζει κλειστή, ο αυλόγυρος έρημος, αλλά η ανοιχτή αυλόπορτα και η καμινάδα της αίθουσας που καπνίζει, μαρτυρούν ότι δεν είμαστε μόνοι. Προχωράμε προς την αίθουσα και μόνο τότε αρχίζουμε να ακούμε από μέσα ομιλίες, γέλια, φωνές... Συμπεραίνουμε ότι τελικά εφαρμόστηκε το “σχέδιο Β'” του Συλλόγου και τα Κούλουμα θα γιορταστούν στην αίθουσα της εκκλησίας. Η βροχή έχει σταματήσει, αλλά η συννεφιά έχει παραχωρήσει τη θέση της σε μια παγωμένη λιακάδα και έναν ανελέητο αέρα...
Αποφασίζουμε, να μην μπούμε μέσα, πριν χαιρετήσουμε πρώτα έναν έναν τους απ' έξω. Αυτούς που δεν θα κάτσουν στο τραπέζι μαζί μας, δεν θα κόψουν απ' τη ζεστή λαγάνα, δεν θα γευτούν απ' τα νηστίσιμα της Σαρακοστής... Παίρνουμε τα κεριά μας από το παγκάρι, μετράμε, οι έξω πιο πολλοί από τους μέσα... Κι όπως άλλοτε, παίρνουμε ένα ένα τα “σπίτια”: θεία Ζωίτσα, θείος Αλέκος, Χρήστος, παππούς Γιάννης και γιαγιά Μαρίτσου, θείος Βασίλης, παππούς Νικόλας και γιαγιά Βαρβάρα, θείος Γιώργος, θείος Αντώνης, Βαρβαρούλα... Με αφοσίωση, κόντρα στον αέρα και την υγρασία, ανάβουμε τα κεριά μας πλάι σε αυτά που άφησαν οι προηγούμενοι, μικρά φωτεινά σημάδια μνήμης το ένα δίπλα στο άλλο· κανένα “σπίτι”να μην μείνει μέρα γιορτής χωρίς φως...
Ανάβουμε και το τελευταίο κεράκι, παίρνουμε το μονοπάτι αντίστροφα, περνάμε προσεχτικά ανάμεσα από τα μικρά περιφραγμένα αναχώματα, ανάμεσα από πλάκες, σταυρούς, λουλούδια, ανηφορίζουμε προς την αίθουσα. Και τότε, μαζί με τον αέρα, ακούω τον νταχαρέ και την γκάιντα, να κατεβαίνουν ρυθμικά, να περνάνε ανάμεσα από μάρμαρα, πλάκες, σταυρούς, λουλούδια, γυναικείες ζεστές φωνές να γλιστρούν ανάμεσα στα παγωμένα μάρμαρα και να χαϊδεύουν τα χαραγμένα ονόματα με τις ημερομηνίες. Κι όλα μαζί, με θράσος, να εισχωρούν από ραγίσματα και χαραγματιές, σαν άλλος Αχέροντας να ρέουν μέσα στο χώμα κουβαλώντας τους άχους των ζωντανών στον κόσμο των πεθαμένων...
Η αίθουσα είναι γεμάτη. Από την κουζίνα πηγαινοέρχονται πιάτα και ποτήρια, όχι με καφέ και παξιμάδια, αλλά με κρασί και σαρακοστιανά. Στο κέντρο, στο άνοιγμα ανάμεσα στα τραπέζια, έχει σχηματιστεί ένας μικρός πανάρχαιος κύκλος για την ορχήστρα, την χορωδία και το χορό. κάθε φορά που κάποιος μπαινοβγαίνει, η πόρτα της αίθουσας ανοιγοκλείνει βιαστικά, για να κρατήσει έξω το κρύο, και τότε στίχοι και μελωδίες δραπετεύουν και πάλι... Κάθομαι σε μια γωνιά της κουζίνας, κοιτώ αυτό το παράξενο μνημόσυνο, κλαίω και γελάω μαζί.
Κλείνω τα μάτια μου, αφουγκράζομαι, ακούω τον αέρα που κατεβαίνει από το βουνό, περνάει από τα πλατάνια, κατρακυλάει στο ρέμα, ανεβαίνει στα κυπαρίσσια... Σαν κάτι να μουρμουρίζει, σαν κάτι να ψιθυρίζει, λόγια που θέλαμε και δεν προλάβαμε να πούμε...σ' αυτούς που φύγανε· κι έμειναν τα λόγια να μας καίν' τον ουρανίσκο...
Το χειροκρότημα του κόσμου στο τέλος ενός ακόμη τραγουδιού με επαναφέρει στην πραγματικότητα. Εδώ, που όλοι μας κάποιον δικό μας θρηνήσαμε, που κάποιον αγαπημένο αποχαιρετήσαμε, σήμερα ενώνουμε τα χέρια και τις φωνές μας, όχι σε θρήνο θανάτου, αλλά σε ύμνο ζωής, σκέφτομαι, και καταπίνοντας άλλο ένα σαρμαδάκι από την κατσαρόλα της θείας Τούλας, νιώθω ήδη καλύτερα
Με αγάπη,Β.Δ.Β
Υ.Γ. Στην ελληνική παράδοση, η αγωνία των νεκρών να επικοινωνήσουν με τον πάνω κόσμο, με τα αγαπημένα πρόσωπα, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά στοιχεία των τραγουδιών του κάτω κόσμου
Δώδεκα χρόνους δούλευα του Χάρου δίχως ρόγα,
μηδέ ρόγα του γύρεψα, μηδέ τη δούλεψη του·
μια χάρη του εζήτησα να μπω στο περιβόλι
να ιδώ τους νιους πώς τραγουδούν, τις νιες το πώς χορεύουν ,
να ιδώ και τα μικρά παιδιά πώς παίζουν, πώς γελούνε.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)